E-Learning

In 2004 is de Security and Exchange Commissie in de V.S. gestopt met het controleren van banken op hoeveel ze uitlenen. Vanaf toen konden ze miljarden investeren in allerlei effecten, derivaten e.a. complexe financiële producten met min of meer twijfelachtige hypotheken als onderpand zonder dat er een bepaalde kapitaalsreserve tegenover moest staan. De bovengrens aan verplichtingen en de ondergrens aan kapitaalreserve werd losgelaten. Er werd gespeculeerd met miljarden aan geleend geld. Grote bonussen werden opgestreken en het resultaat was een enorme financiële crisis. Toen ook nog eens de energieprijzen gingen stijgen konden velen de lasten niet meer opbrengen en viel het hele systeem als een kaartenhuis in elkaar. 

Derivaten ontlenen hun waarde op basis van een ander goed als aandelen of olie (als je de rente verkeerd voorspelt heb je een probleem).

Na de crisis in 1929 werd in 1933 de Glass-Steagal wet ingevoerd met een strikte scheiding in zakenbanken en spaarbanken. Dat werd in 1999 opgeheven. Met spaargeld werd gespeculeerd met alle gevolgen van dien. Banken leenden ook 40 tot 60 maal meer geld uit dan ze hadden. Nu komt de strikte scheiding niet terug maar e.e.a. wordt in Amerika wel beperkt. Hypotheekverkopers worden aan banden gelegd en moeten inkomens van mensen controleren.

In 2000 verlaagde de Federatie van Centrale banken (FED) de rente op hypotheken van 6,5 % naar 1 %. Iedereen nam een nieuwe hypotheek en leende veel meer. De overwaarde werd verzilverd en in 2005 werd zo 750 miljard veelal gebruikt voor persoonlijke consumptie of opknappen van de woning. Maar toen de hypotheekrente weer omhoog ging zat iedereen met de gebakken peren. De banken balanceerden op de rand van de afgrond en toen schoot de rente voor Griekenland, Portugal en Ierland omhoog. Nu ook voor Italië. Ook die landen konden veel lenen vanwege de lage rente (door de Eurozone), tot 100 % van hun bbp, maar toen men door ging krijgen dat de staatsleningen niet zo risicovrij waren als men dacht schoot de rente omhoog. We hadden dat nooit toe moeten staan. Net als in de VS waar 25 % van de woningen onder water staat = de hypotheek is hoger dan de waarde van de woning.

De crisis gaat aan Canada voorbij. Canadese banken nemen hooguit een schuld van 20 maal wat ze zelf hebben..andere banken veel meer en hebben ook veel meer rommel op de balans staan. De banken mogen er niet te groot worden want men vindt dat ze dan onbestuurbaar worden.

Goldman Sachs probeerde de laatste 12 jaar zoveel mogelijk geld uit klanten te persen die ze Muppets noemden. Men had het over "geld binnenharken". Dienstverlening was volledig uit beeld geraakt. "Hoeveel hebben we aan de klant verdiend" was de vraag. Het is een grote "vampier octopus"die onophoudelijke jaagt op alles wat naar geld ruikt. Zegt Smits een van de topmannen van de bank die er uit gestapt is. 

De staatsschuld als % van het bruto binnenlands product (BNP)

De rente over de lening is een maat voor de concurrentiekracht. Die schat men voor Spanje niet zo hoog in en daarom is de last voor Spanje zo hoog. Als die voor de USA of Japan hoger wordt gaan ze failliet. De staatsschuld van de VS loopt per seconde 45.500 dollar op. Zie hier In Nederland loopt ie 810 (940) euro per seconde op = 80 miljoen per dag.

In 2011 begon men zich zorgen te maken over de enorme schuld van de USA en of die nog wel wordt terugbetaald. China heeft de USA 1.200 miljard geleend. China zegt nu dat Amerika af moet van haar verslaving aan schulden en normaal moet gaan doen. Rusland zegt dat Amerika boven haar stand leeft en als een parasiet een deel afschuift op de wereldeconomie.

De schuld was in 2011 14.300 miljard. In 2011 ging 14 % van de begroting op aan de rente van de schuld.
De schuld is weg te werken door bezuinigingen, inflatie (bankbiljetten bijdrukken) groei en belastingverzwaring.

Bankieren moet niet winstbejag zijn maar dienstverlening aan de gemeenschap.

De Wereldbank, het IMF en de dollar beginnen qua invloedrijkdom af te nemen.

In de V.S. kan men sinds juli 2009 banken verbieden bonussen uit te keren. In de V.S. leden banken 80 miljard verlies, kregen 175 miljard aan staatssteun en keerden toch nog 30 miljard aan bonussen uit.
In 2010 werden toch weer voor 145 miljard aan bonussen uitgekeerd bij banken en verzekeringsmaatschappijen in de V.S.
Alleen al op Wallstreet 31 miljard. De staat leende 700 miljard (in de VS) en 117 miljard krijgen ze waarschijnlijk nooit terug. Vandaar dat men voor de grote instellingen speciale belasting wil instellen.

Men wil de banken kleiner maken. Als een bank dan omvalt wordt het systeem niet meer in gevaar gebracht. Daarnaast moet er een verschil komen in betrouwbare spaarbanken (met lagere rentes) en risicovolle investeringsbanken (met hoge rentes maar met risico). Men spaargeld zou men niet meer mogen speculeren. de overheid staat namelijk garant voor spaargeld en dus zou men er niet meer mee mogen gokken.

Werkeloosheid in 2010

De HEMA is sinds 2009 van de Britse investeringsmaatschappij Lion Capital voor 1,1 miljard
Ze hebben ook Orangina en lingerieketen La Senza.

2015

In 2015 vond er een kleine veldslag plaats in de Nederlandse winkelcentra. V&D,  Dixons, computerverkoper MyCom, Free Record Shop, Halfords, Schoenenreus, Mexx, Piet Kerkhof, Miss Etam, boekenketen Polare, Siebel. D&A drogisterij. Dan zijn er nog een hele trits winkels die het moeilijk hebben, zoals HEMA en Karwei.

Gebrek aan leiderschap, "Het management heeft te laat ingegrepen. Zij zijn te lang doorgegaan op de oude voet en hebben niet geïnnoveerd. De werknemers betalen de rekening voor die misser."

 "Dat gaat over het kiezen voor een duidelijk profiel en het omarmen van internet. Daar heb je lef en daadkracht voor nodig. Neem DA, dat heeft zich niet kunnen onderscheiden van Kruidvat en Etos. En zo is V&D overvleugeld door de Bijenkorf."

 Hoe de prognoses zijn voor na 2015 staan hier

ING: 
https://www.ing.nl/zakelijk/kennis-over-de-economie/index.html
ABN:
https://insights.abnamro.nl/visie-op-sectoren-2015
RABO:
https://economie.rabobank.com/publicaties/2015/november/visie-op-2016/?id=12928&epslanguage=nl

Ieder jaar passeert 1200 miljard Nederland om financiële redenen via m.n. brievenbuskantoortjes aan de zuidas van Amsterdam. 1 miljard is voor de staat. 500 mln wordt in Nederland uitgegeven aan financiële experts. Het zijn vnl winsten die uit Afrika worden weggesleept.

2010 De bankwereld heeft niet alleen een schuldencrisis over zich heen geroepen, maar ook een vertrouwenscrisis met zijn klanten. De samenleving is boos op de Banken, hun Bonussen, de Bails out van Belastinggeld, de 4B’s. Oude rotten in het vak wijzen de banken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Herman Wijffels, ex-RABO noemt het beschamend dat de banken de grote afwezige zijn in de duurzame opbouw van onze economie. Juist in de rol van kredietverlener aan het MKB kunnen zij een vernieuwende rol spelen.

Banken – maar ook pensioenfondsen - lijken de laatste jaren vergeten te zijn dat ze werken met door de klant toevertrouwd geld.  Die heersende cultuur van maatschappelijke ontworteling bij de banken willen die jonge bankiers doorbreken. Zij willen weer trots zijn op hun vak en hun bank.” De crises, de vergrijzing, de technologie en de sociale media bieden hen  enorme kansen.  Mulder noemt als voorbeeld FIER, een netwerk van jonge bankiers die hun nek uitsteken om binnen hun bank een cultuuromslag te bewerkstelligen.

FIER (Financial Institutions Enhancing Responsibility) is het initiatief van veertien bankiers die vier cruciale waarden uitdragen in hun werk, de Vier D’s: Dienend, Duidelijk, Duurzaam en Divers. Een van de initiatiefnemers Wies Mensink,  tot voor kort werkzaam bij Insinger de Beaufort - nu bij Ahold - benadrukt dat FIER wil inspireren en discussiëren, niet met een bestraffend vingertje wijzen. “Wij willen verantwoordelijkheid dragen voor een bank waar we achter staan en  gaan daarom de dialoog aan met vragen als:  Waarom doen we het zo? Zou het anders kunnen? Als de afdelingen Investments en Duurzaamheid nu eens samenwerken. FIER blijft weg van gedragscodes, maatregelen etc. Daar zijn anderen veel beter in.”

Daarnaast begint de doorschoten privatisering te leiden tot feodale omstandigheden. Openbare nutsbedrijven, waarvan de functies van groot belang zijn voor burgers, zijn verkocht aan bedrijven die slechts financiële winst nastreven. De staat, die van oudsher als taak heeft om burgers te beschermen tegen uitwassen van willekeur, holt daarmee haar eigen functie uit.

Er bestaan verschillende markteconomieën.
- met weinig regulering (als de VS) <-> met veel regulering als Scandinavië
- met veel invloed vakbeweging en werkgeversorganisaties als Nederland <-> vechtmodel zoals Z-Europa
- grote inkomensongelijkheid als VS <-> kleine als in Nederland

Steeds meer mensen betalen het gelag waar steeds minder mensen van profiteren.
Rijker worden sneller rijk dan de armen = plutonomie = economie die drijft op de rijken en de rest
Daarin worden sociale voorzieningen versobert, er wordt gedereguleerd en de belastingen voor de rijken gaan omlaag. De commercie zorgt er voor dat we willen leven als de rich and famous.

MBO banen dalen harder dan de hoog en laag opgeleiden. We hebben wel aspergeplukkers, schoonmakers, hamburgerserveerders, vakkenvullers en winkelmeisjes nodig. Niet meer de lassers, bouwvakkers, kantoorklerken en kleine winkeliers.

1 % bezuinigen geeft 0,25 % minder groei. 2 % groei is eigenlijk nodig. In 2012 heeft Europa 23 miljoen werklozen en het loopt verder op.

Parkeerlasten, verzekeringen, zorgpremies lopen maar op 1,7 % rente op spaargeld. 2,5 % inflatie Met sparen verlies je 1-2 % per jaar.
De middenklasse verschraalt. We krijgen steeds meer gepensioneerden..
De pensioenfondsen beleggen steeds duurzamer hun 750 miljard en ze zouden mee moeten financieren in woningisolatie en hulp aan het kleine MKB en nieuwe trends als
smart grids, circular economy, slimme mobiliteit, gezonde mensen, democratie en een vitale middenklasse. .

 
Lonen per uur:
Bulgarije       3.70
Roemenie      4.40
Griekenland 14.90
Spanje        21.20
UK              21.60
Italie           27.40
Duitsland     30.40
Nederland   32.00
Frankrijk     34.20
Zweden       39.00