Duurzaam consumeren en ecolabels
 
Als we een duurzamere samenleving willen dan kun je dat als burger laten zien door duurzame producten te kopen. Hierdoor stimuleer je een duurzame productie en laat je bedrijven zitten met producten die niet duurzaam zijn geproduceerd. Jij als consument maakt het verschil.
 
Via verschillende keurmerken en labels ontstaan verantwoorde producten. Kijk maar eens hier voor allerhande keurmerken.
Je kan ook kijken op keurmerkenwijzer.nl om te bezien welke keurmerken er bestaan (inmiddels 300) en hoe goed ze zijn op het gebied van vis, vlees, koffie, groenten, zuivel, voeding, bloemen, schoonmaakmiddelen, verpakkingen etc. 

kerumerken
Hier een filmpje uit 2021 over hoe je om kan gaan met het woud van keurmerken.
 

Opdracht:  Wat kan jij doen ?

Marktplaats 

a. Ga naar de website van marktplaats.nl
b. Bedenk minstens 5 artikelen die je in het afgelopen jaar hebt gekocht en die ook op marktplaats worden aangeboden.
c. Wat is de prijs die jij het betaald voor elk product?
d. Tegen welke prijs is het verkrijgbaar op marktplaats?
e. Bereken per artikel wat je besparing had kunnen zijn?
f. Geef per artikel aan of je het aangeboden product op marktplaats( tweedehands) een goed alternatief vindt ten opzichte van een nieuw product ( uit een winkel)?
g. Geef redenen waarom wel/niet

Persoonlijk schema

a. Ga na wat jij persoonlijk kunt betekenen voor de diverse onderdelen van duurzaamheid. Ga daarbij niet na wat je al doet maar wat je zou kunnen doen. Denk daarbij aan wat je in je eentje kunt doen, maar ook in groepsverband.
b. Overleg met anderen of zaken in juiste vak staan ingedeeld.
c. Vergelijk je antwoord met anderen, vul aan wat je daarvan goede idee vindt.
d. Geef in lijst met groen aan wat je nu al doet.
e. Breng met geel aan waaraan je in komende tijd ( weken) wilt gaan werken. Maak hiervoor een plan.
f. Breng na 4 weken verslag uit van je ervaringen ( evaluatie). Wat gerealiseerd, wat  was moeilijk en waardoor?

Persoonlijk schema: wat kun jij doen aan duurzaamheid

burger Consument Op werkplek
     
     
     

zie ook 100 tips voor duurzaam consumeren of duurzame kleding

Opdracht: De betekenis van duurzaam consumeren (Pauline Beckers en Patricia Verboven Koning Willem I College).

Doel van het onderzoek is meer te weten te komen over het bewust consumeren in de klas.

A. Interview.

Je houdt een interview met een klasgenoot. Overleg met elkaar wat je precies te weten wilt komen en schrijf deze vragen op. Verzin minimaal 6 vragen. Deze vragen en bijbehorende antwoorden schrijf je op. Zie ook bijlage 5

B. Beeld duurzaamheid.

Je zoekt op internet een beeld over duurzaam consumeren. Google hiervoor naar duurzaam mbo. Kies de basismodule duurzaamheid: meer weten en zelf aan de slag. Je komt hier de 3 Ps in tegen. Noem de 3 ps volledig en geef aan wat ermee wordt bedoeld in woord en in beeld.

C.  Activiteiten.

Hoe kun jij zelf duurzaam consumeren? Maak een lijst met 10 activiteiten die bijdragen aan een gezond milieu, een goede gezondheid voor mens en dier.

Opdracht:  Consuwijzer en keurmerk

Inleiding:

Consuwijzer is een loket van de overheid voor consumenten. ConsuWijzer biedt gratis advies aan consumenten over hun rechten. Je vindt bij deze site onafhankelijke en betrouwbare informatie je rechten als consument. a.Taken  consuwijzer?Google consuwijzer op internet en zoek uit bij wat voor zaken je hier als consument terecht kunt. Noem er minimaal 5. Geef per zaak een voorbeeld van een advies dat voor jou interessant kan zijn. b.Opdrachten keurmerk. Je kunt bij de consuwijzer terecht voor keurmerken.
 
 Een keurmerk is een beeldmerk op een product waarmee de eigenaar aanspraak maakt op een bepaalde kwaliteit van dat product. Er zijn keurmerkeigenaren die controleren of de bedrijven zich aan de regels van hun keurmerk houden. Deze keurmerkeigenaren kunnen zelf ook gecontroleerd worden. Dat heet accreditatie. Accreditatie is dus controle van de controle. Deze controle vindt plaats door een onafhankelijke organisatie. Is het keurmerk goedgekeurd dan komt het op de site van consuwijzer terecht.
 
Bekende keurmerken zijn: EKO,Milieukeur, Max-Havelaar
 
Op deze site kun je van alles over keurmerken vinden. Je kunt er terecht met  vragen over keurmerken. Hierbij kun je denken aan de betrouwbaarheid van een keurmerk.
 
Zoek op consuwijzer informatie over de volgende keurmerken die opkomen voor milieu, dierwelzijn: CPE Controle Scharrel:  Hoeveel kippen mogen er maximaal per m2?
 
Van wie is het keurmerk? Eko-keurmerk.  Geef in het kort aan waar het keurmerk voor staat. Ik kies bewust.  Geef in het kort aan waar het keurmerk voor staat.
 
Van wie is dit keurmerk? Max Havelaar is een bekend keurmerk voor fair trade producten.
 
Ga naar de site van Max Havelaar een geef aan wat voor eisen Max Havelaar aan Fair trade producten stelt.  De triple-p van duurzaamheid behoort in je antwoord terug te komen.

Opdracht: Factoren die je keuze voor een product bepalen

a.      Noem 3 producten die je de afgelopen maand hebt gekocht? Noem het product en geef aan welke factor voor jou doorslaggevend was voor de aankoop.
 
b.      Bij welke van onderstaande factoren sta jij nooit stil? Waarom doe je dit niet? (Zie bijlage 6)
 
c.       Zoek op YouTube naar our daily bread who want s to be a chicken. Om welke factor gaat het hier?  Licht je antwoord toe


Opdracht: Achter elk product zit een verhaal.

Maak een schrijfplan

 -          In groepen  van 4 wordt er een PowerPointpresentatie  gemaakt.
 -          Presentaties gehouden in week 28 maart en week 4 april.
 -          De presentatie wordt opgestuurd naar je docent

Doel is om je bewuster te laten kiezen uit producten door je te laten onderzoeken hoe een product tot stand is gekomen en of dit wel op een maatschappelijk verantwoorde manier is gebeurd. Op grond van je onderzoek kun je aangeven welke factoren van invloed zijn op je aankoop en in hoeverre je in je keuzes kan en wil bijdragen aan een duurzame samenleving.
Het schrijfplan wordt individueel uitgewerkt en opgeslagen. 

Schrijfplan

Inleiding

 -          Kies een product: mobiel, spijkerbroek,gehaktbal of banaan,sportschoen.
 -          Waar let jij op als je dit product koopt?(noem minimaal 3 aspecten)

Middenstuk:

Product

Waar is het product precies van gemaakt.(de grondstoffen)?
Hoe en waar wordt het product gemaakt?( Onder welke arbeidsomstandigheden? In welke landen?) Voor informatie kun je ook passende belangenorganisaties bekijken op internet. Zie informatie onder deze opdracht, bijlage 1
Kun je iets vertellen over de milieu-effecten tijdens de productie?
Kun je iets vertellen over het afval dat overblijft na gebruik?

Bedrijf

Noem minimaal 2 bedrijven die dit product produceren. Een van deze bedrijven produceert op een duurzame manier.
Maken ze reclame over dit product? Zo ja, wat wordt er in de reclames over dit product verteld?(waarden)
Wordt er ook iets verteld over duurzaamheid? Laten ze ergens zien dat ze in hun productie rekening houden met mens en milieu. Denk aan de missie van het bedrijf of in de reclame. Er kan ook sprake zijn van een keurmerk. Een keurmerk vertelt de consument iets over de keuzes die het bedrijf heeft gemaakt bij de productie van het artikel. Raadpleeg hiervoor de consuwijzer op internet.

Belangengroepen en rol van de overheid.

Welke belangenorganisaties komen op voor jouw product? Wat wordt er door de belangenorganisaties  gedaan om duurzaam consumeren van dit product te bevorderen? Denk hierbij aan bewustwording: voorlichting en keurmerk. Google voor goede doelen als belangengroepen op internet Centraal bureau Fondsenwerving voor een overzicht van goede doelen.( Goede doelen zijn vaak belangengroepen, zie ook bijlage 1.)
 
Wat doet de overheid op dit gebied?  Denk hierbij aan verboden en geboden, subsidie, keurmerk etc..)Bezoek de site Dossier duurzame ontwikkeling van  het ministerie van Verkeer Ruimtelijke Ordening en Milieu.

De kern

Nu je meer weet over het verhaal over het product, bevloedt dit dan jouw aankoop?
Kiezen is zeer ingewikkeld. De theorie over de 5 factoren die jouw aanschaf van een product kunnen bepalen,  hebben we bij de vorige opdracht al besproken. De factor die voor jou, voor aankoop van dit product de belangrijkste is zet je op de eerste plaats.  De factor die voor jou het minst telt zet je op plaats 5.

Waar ligt jouw verantwoordelijkheid?

Leg uit in hoeverre jij duurzaamheid belangrijk vindt en wat je er zelf aan wilt en kunt doen.

Jouw wil geef je aan door te lichten waarom je voor bovenstaande volgorde van factoren hebt gekozen: Wat is voor mij belangrijk bij de aanschaf van een product en waarom is dat zo!

Het kunnen licht je toe door minimaal 3 actiemogelijkheden te benoemen.

Bijlage 1:  Voorbeeld van interviewvragen over duurzaam consumeren

Overleg met elkaar wat je precies te weten wilt komen en schrijf deze vragen op.( Verzin minimaal 6 vragen).

Hier zijn een paar voorbeelden:

  Zijn je ouders bewust met het milieu bezig?Waaruit blijkt dat? Voorbeelden noemen.

  Bij welke aankopen kijk je verder dan  prijs en kwaliteit? Waar let je dan op? Waarom doe je dat?

  Wat is de invloed van reclame op jouw koopgedrag?

  Weet je veel over een product dat je koopt? Maakt je dat wat uit?

  Heb je wel eens gehoord van een keurmerk? Zo ja, kun je er een noemen?

  Hoeveel voorbeelden kan je geven van een belangenorganisaties die opkomen voor mens, dier en/of milieu? Noem ze.

Bijlage 2: Keuzes die je kunt maken bij aankoop van een product.

Inleiding

Kiezen wordt steeds ingewikkelder. Daar zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen. Er zijn steeds meer soorten producten op de markt en de keuzemogelijkheid binnen ieder product neemt toe. Denk aan een mobiel, een spijkerbroek of tandpasta.

Hieronder worden een 5-tal factoren besproken die je rationele keuze voor een product bepalen:

Prijs-kwaliteitverhouding:

Het is altijd de moeite waard om goed op een rijtje te zetten wat je van een product verlangt en welke prijs je wilt betalen. Het spreekt vanzelf dat een goedkoop product iets minder hoge verwachtingen wekt dan een duur product. Toch is dat niet altijd terecht. Als je goed weet wat je wilt, kun je de kwaliteitseisen op een lijstje meenemen. Het is handig om ook een rangorde aan te brengen in je eisen. Wat is de belangrijkste eis? Welke volgt? Totdat je Alle eisen een rangnummer hebt gegeven. Vervolgens vergelijk je de producten van verschillende prijsklassen. Zo komt je tot een goede prijs-kwaliteitverhouding van de producten en wordt kiezen eenvoudiger.

Gebruikersgemak

Gebruikersgemak betekent dat je zonder al te veel moeite het product kunt gebruiken. Je verwacht bijvoorbeeld van een mobieltje dat je kunt bellen zodra je de winkel uitstapt. Zelf software installeren hoort daar niet bij. Maar je kunt hierbij ook denken aan verpakkingen die je nog niet met een tuinschaar openkrijgt. Het is in ieder geval raadzaam om in een winkel door te vragen over hoe je het product gebruikt.

Milieueffecten en gezondheidseffecten

De producten die je koopt hebben allemaal gevolgen voor milieu en gezondheid. Je kunt hierbij denken aan de afvalberg die ontstaat door de hoeveelheid verpakkingen en wegwerpartikelen die we kopen. Je kunt ook stilstaan bij de verspilling van grondstoffen bij het maken van het product door de producent. Verder valt te denken aan gebruik van giftige stoffen, zoals bestrijdings- middelen bij voedselteelt. Waar blijven die stoffen? Als laatste voorbeeld wordt het leefmilieu ook aangetast door ingrepen van de mens als houtkap in oerwouden en olieboringen in zee.

Gevolgen voor je eigen leven

Je keuzes hebben gevolgen voor het leven zelf. Als jij altijd vet en ongezond eet dan is de kans groot op suikerziekte.

Morele aspecten bij het kiezen

Alle keuzes die je maakt, kunnen positieve en negatieve gevolgen hebben voor je leven,voor je gezondheid en de wereld om je heen. Dat heeft tot gevolg dat er een moreel aspect zit aan de keuzes die je maakt. Dat betekent dat je geweten een rol speelt en je normen en waarden: vind ik dit wel of niet goed, is dit wel of niet verantwoord voor de maatschappij.

Je keuze houdt soms in dat je tegelijk voor iets anders kiest. Als je verpakt eten koopt, dan moet dat afval verwerkt worden. Als je met een auto of scooter snel optrekt, dan verbruik je meer benzine. Het is goed om je bewust te zijn van de positieve en minder positieve effecten van je keuzes. Zo kun je afwegen wat je wel of niet wil en wat je wel of niet verantwoord vindt.

Bijlage 3  Belangenorganisatie

Belangenorganisaties/Goede doelen:

Doel Website
Bevordert eerlijke handel in de wereld [www.fairtrade.nl ]
Garantielabel voor producten van eerlijke handel. [www.maxhavelaar.nl ]
Een garantielabel voor duurzaam gemaakte mode [www.made-by.nl/start_flash.html ]
Behartigt de belangen van de bewuste consument. Vertelt hoe goed kledingmerken en voedingsmiddelen zijn en laat zien welk effect die producten hebben op de wereld om ons heen [www.goedewaar.nl/ ]
Bestrijding van armoede in Latijns- Amerika, Azien Afrika. [www.solidaridad.nl/indexdeft.html ]
Een rechtvaardige wereld zonder armoede [www.novib.nl/ ]
Armoede de wereld uitbannen [www.live8live.com ]
Tegen de mishandeling van varkens in de bio-industrie [www.varkensinnood.nl ]
Het verbeteren van het welzijn van dieren in de bio-industrie

www.wakkerdier.nl

 
Opvang voor uitheemse dieren [www.aap.nl/ ]
Acties voor een beter milieu [www.milieudefensie.nl ]
Voor een mooi landschap, een rijke natuur en een gezond milieu. [www.snm.nl ]
Verleent hulp aan kinderen in door oorlog getroffen gebieden. [www.warchild.nl ]
Verleent hulp in ontwikkelingslanden aan kinderen en jongeren met een handicap [www.lilianefonds.org/nederlands/index.php]
Helpt Braziliaanse straatkinderen bij hun dagelijkse strijd om het bestaan [ www.helpmijleven.org/ ]
Strijd tegen kinderarbeid [www.schooldebestewerkplaats.nl ]
   

Waar kan je eerlijk winkelen ?

Op de website www.eerlijkwinkelen.nl laat per per stad zien waar zich winkels en eetgelegenheden bevinden die fairtrade, biologische en/of tweedehands producten gebruiken/verkopen.

Opdracht

Bekijk in de stad waar je meestal winkelt wat de website zegt en breng een bezoek aan een aantal winkels. Beschrijf wat het verschil is tussen die winkels en andere.

Er bestaan inmiddels 170 keurmerken. Max Havelaar, Fair trade EKO, BIO maar ook veel onduidelijke merken als 'Nature & More' 'Weet wat je eet" "Pole & Line" Logo's met blauwe vnkjes (als je toch iets ongezonds kiest kies dan dit).
Voorstel Rood ongezond Oranje met mate Groen gezond Heffing op ongezond of hoe meer je spaart hoe meer korting op diervriendelijke producten.

http://www.productmilieu.nl/milieulabels.asp
http://www.msc.org/
 http://www.goedewaar.nl

Milieuvriendelijke producten

Criteria om milieubewust te kiezen en lijst leveranciers  www.milieukoopwijzer.be
Milieuvriendelijk leven  www.milieuadvieswinkel.be
Allerhande milieuvriendelijke producten http://ecoron.nl/catalogus/
Netwerk Bewust Verbruiken  www.bewustverbruiken.org
Gids voor duurzame aankopen  www.gidsvoorduurzameaankopen.be
Milieuvriendelijk produceren in de praktijk www.milieuwinst.be
Duurzaam hout (FSC-gelabeld hout) http://fsc.wwf.be/
Verven en vernissen  zie hier Milieuverantwoord schoonmaken zie hier
Alternatieven voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen: www.zonderisgezonder.be
Gebruik van compost, afvalarm tuinieren: www.vlaco.be
Dagelijkse gebruiksvoorwerpen met het Europees milieukenmerk: www.ecolabel.be
Zoek de meest energiebesparende huishoudtoestellen: www.topten.be

www.eerlijkwinkelen.nl
www.milieukeur.nl
http://www.eco-label.com/dutch
http://www.fsc.org/en
http://www.skal.com
http://www.energielabel.nl
http://www.blauer-engel.de/
http://www.kledingchecker.nl/
http://www.goedewaar.nl

Details
Hits: 115757