Energie in Nederland

Het jaarlijks energieverbruik in Nederland is

3100 PJ (Petajoule) ofwel 861 TWh (TerraWattuur) waarvan 42 % = 1307 PJ voor stroom (in 2020)
om 122 TWh (miljard kWh) aan elektriciteit op te wekken. (de rest komt uit bezine of gas e.d..)

25 % van de elektriciteit komt in 2020 uit duurzame energie. 11 % van het totaal komt uit duurzame energie. (meegerekend 5 % uit biomassa).

50 % van onze energievoorziening komt uit gas. Van de 1300 petajoule gas die we verbuiken gaat in 2021 857 petajoules (59%) naar energiecentrales om er stroom van te maken. In 2015 was dat 42 %. 674 petajoules gaat naar de industrie, de huishoudens (38%) en de glastuinbouw.  Toen werd 33 % van de stroom opgewekt door kolen. In 2021 was dat nog maar 6 %. 

1 MWh elektra kost 45 euro.
1 MWh wind 70-80 euro
1 MWH zon 150 euro        voor de totale levensloopkosten.
Via subsidies wordt dit gecompenseerd.

De Maxima-centrale van Engie is verbouwd en nu heeft de gasgestookte centrale een hoger vermogen en een  rendement van > 60%. Daarnaast is het vanaf dan mogelijk om waterstof bij te stoken, tot 50 procent. Engie hoopt daarmee klaar te zijn voor een duurzame toekomst.

In 2019 werd in Nederland 22,4 TWh (ofwel 22,4 miljard kWh) elektriciteit geproduceerd uit hernieuwbare bronnen, wat overeenkomt met 18,4 procent van het totale elektriciteitsverbruik. Tot 2030 gaat men 53 TWh aan zon en wind zetten op het land in Nederland. Dat is 3180 windmolens en 69.000 voetbalvelden zonnepanelen.

Een grote kerncentrale (3x Borsele) kan 1500 MW ofwel 27 TWh produceren. Kerncentrales liggen gemiddeld 10 % stil voor onderhoud. Dit geeft 8000 draaiuren ofwel 12 TWh. Dus 11 centrales  is genoeg voor de totale elektriciteitsproductie en 72 voor de totale energievoorziening. Maar tijdens de pieken heb je meer vermogen nodig. 

1 windmolen produceert 0,007 - 0,015 TWh. 1 TWh = 120 windmolens. 14.460 molens is genoeg voor onze elektriciteitsvoorziening en 100.000 voor het totaal.

1 TWh = 2600 voetbalvelden zonnepanelen ofwel 317.000 voetbalvelden voor de elektriciteitsvoorziening en 2,24 miljoen voetbalvelden voor het totaal.

De schommelingen in zon en wind niet meegenomen. 

De kolengestookte Amercentrale produceert 4,7 TWH. Wie weet is die te stoken via een Small modular kernreactor. SMR. 

Van alle in Nederland geleverde elektriciteit bestaat 45 procent uit groene stroom; dat is bijna drie keer zoveel als wat er daadwerkelijk in Nederland aan groene stroom wordt geproduceerd. Dit verschil is te verklaren door de massale import van Garanties van Oorsprong uit het buitenland. Deze certificaten worden ingezet om fossiele stroom te 'vergroenen'.

Deze certificaten zijn in die landen niets waard omdat daar geen markt voor groene stroom is en geven geen enkele impuls aan de opwek van duurzame energie.

In 2008 verbruikte Nederland 3334 PJ waarbij 41 % voor de industrie 15 % voor vervoer  13 % voor huishoudens en 14 % voor elektriciteit. 10 jaar later was dat nog ongeveer hetzelfde. Zie onder. In 2019 was dat 3049 PJ. 

681 PJ voor verwarming en 27 PJ voor elektriciteit.

Dit is ongeveer 500 windmolens per gemeente in Nederland en we hebben zo'n 400 gemeenten.

1 windmolen is 3 MW piek (bij optimale omstandigheden) Gemiddeld levert zo'n molen 1/4e = 0,75 MW = jaarlijks 22-25 miljoen MJ = 2000 huishoudens.
(1 huishouden verbruikt 3500 kWh = 12.600 MJ  (1 kWh = 3,6 MJ = 3600 sec * 1 J) 

Een intercity op 140 km verbruikt 3 MW = 4 windmolens.   

1 PJ = 17 (tot 40) windturbines of 251 km² zonnepaneel.  3334 PJ = 56.687 windmolens of 8,3 miljoen km2 zonnepaneel. Nederland is 42.508 km².
Dus 19 % van Nederland zou uit zonnepanelen moeten bestaan als je alle energie wil opwekken met PV panelen.

Voor alle elektriciteit in Nederland voor huishoudens, vervoer, landbouw en industrie hebben we 18.000 windmolens nodig.
Als alle auto's, verwarmingsinstallaties en fabrieken op elektriciteit zouden draaien hebben we 60-70 duizend windmolens nodig. Die hebben ook allemaal onderhoud nodig.

Elektriciteit wordt opgewekt uit steenkool 90 % biomassa 4 % wind/zon 3 % aardgas 2 % kernenergie 1 % (in Europa wordt 80 ipv 90 % uit fossiel gehaald).

Totaal verbruik (2008) 3334 PJ per jaar 1 PJ = (petajoules) = 10¹⁵ joules = 1000 TJ (tera joules)  = 1.000.000 GJ (giga joules) = 1.000.000.000 MJ  
≈ 1,7 miljoen vaten olie per dag = rij van 1000 km.

≈ 200 GJ per jaar per persoon = 538 MJ per dag ≈ 14 liter olie ≈ 6800 W / dag / inwoner.

Vermogen wordt zoals gezegd uitgedrukt in Watt (W, naar James Watt, de uitvinder). Eén Watt geeft aan dat er ieder seconde er 1 Joule energie wordt gebruikt. Een uur lang iedere seconde een Joule gebruiken is dan 1 Watt uur (Wh). Een uur lang 1.000 W ( 1 kilo Watt, 1 kW) gebruiken kost dus 1 kWh aan energie.
Tom Dumolin haalt 400 W per uur. Een stofzuiger verbruikt 1200 W per uur.

Elektrische energie wordt meestal uitgedrukt in kilo Watt uur (kWh, let op de juiste hoofd en kleine letters). Nu is Watt de eenheid van vermogen (zie onder) die het energieverbruik per tijdseenheid (in dit geval een seconde) uitdrukt. Een Watt uur is dan 3.600 seconden maal J/seconde is 3.600 Joule. En kWh is dus precies 3.600.000 Joule ofwel 3,6 Mega Joule (MJ).

Een kubieke meter aardgas bevat ongeveer 31,6 Mega Joule (MJ) aan energie bij verbranding

1 MJ = 0,28 kWH = 240 kcal = 30 minuten fietsen Dit verbuikt een dieselauto op de snelweg in een halve kilometer.
1 liter diesel of 1 m3 aardgas is 40 MJ.

Een huishouden verbruikt 0,0037 PJ = 3,7 GJ per jaar.

De wereld heeft 2000 W/dag/inwoner nodig. De VS 11.000 Watt/dag/inwoner.

Een Nederlander heeft dus 2.5 - 3 x zoveel energie nodig Een Amerikaan 5 x. Is 50-60 x meer dan de energie die we binnen krijgen via ons voedsel We verbruiken 10 x meer energie dan we nodig hebben in onze huishoudens.

In 2016 steeg ons energieverbruik met 4 %. De hoeveelheid duurzame energie steeg met 5 %. Netto bracht dat dus maar1 % op.

In 2017 wekten we van de stroom 13,8 procent duurzaam op. 1,3 % meer dan 2016. Voor 60 % komt dat door windenergie, de grootste duurzame energiebron in Nederland en voor 13 % uit PV. De productie van wind  steeg met 16 procent naar 9,6 miljard kWh, wat goed is voor de stroom (en niet de verwarming) van 3 miljoen huishoudens. De toename komt doordat er meer windmolens zijn gebouwd in de tweede helft van 2016. Het aantal windmolens bleef vorig jaar nagenoeg gelijk. De productie van elektriciteit uit biomassa daalde met een half procent. Biomassa is na windenergie de grootste duurzame energiebron in Nederland.

De elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen in 2017 was 17 miljard kilowattuur (kWh), in 2016 was dit nog 15 miljard kWh. Windmolens hadden hierin met 60 procent het grootste aandeel, gevolgd door biomassa met bijna 30 procent. Met zonnepanelen werd bijna 13 procent opgewekt en het aandeel van waterkracht bleef beperkt tot een half procent.  Het aandeel duurzaam opgewekte stroom in het totale elektriciteitsverbruik nam toe, van 12,5 procent in 2016 naar 13,8 procent in 2017.

De productie van elektriciteit uit windenergie steeg met 16 procent, van 8,4 naar 9,6 miljard kWh. Dat komt vooral door de forse uitbreiding van het windmolenpark in de tweede helft van 2016. Deze nieuwe molens waren in 2017 het gehele jaar in gebruik en tellen daarom vanaf 2017 volledig mee. De capaciteit van de windmolens bleef in 2017 ongeveer gelijk: eind 2017 stond voor ruim 3,2 duizend megawatt vermogen op land en bijna duizend megawatt op zee opgesteld.

Ook de productie van stroom met zonnepanelen nam toe, van 1,6 naar 2,1 miljard kWh. De totale opgestelde capaciteit van zonnepanelen is in 2017 flink gegroeid, en wordt geraamd op ruim 2,7 gigawatt. De opwekking van elektriciteit uit het verbruik van biomassa is in 2017 iets gedaald. Die daling komt vooral door een verschuiving van elektriciteits- naar warmteproductie door enkele grote biomassa-installaties.

We geven 13 miljard per jaar aan energiebedrijven. Dat gaat in rook op. Voor de energietransitie hebben we 300 miljard nodig. Als je maandelijks € 150 bespaart (bij nul op de meter) is de terugverdienwaarde over 22 jaar ongeveer € 40.000. Nul op de meter maken kost € 60.000 maar dat kan tegenwoordig voor € 30.000 waarbij je € 6.000 subsidie krijgt. De grootste besparing is reductie van de energievraag dus isolatie. Daarna overstap naar all-electric en gebruik van duurzame warmte en/of groen gas. (Jan Willem van der Groep)

Hoe ziet onze energiemix er uit t.o.v. andere landen. In Europa wordt dus al meer energie opgewekt door windmolens dan energiecentrales op kolen.
In Nederland wordt 34 TWh via steenkool opgewekt en 9 TWh door wind. Daarnaast wekken energiecentrales 55 TWh op via gas.

Het gemiddeld aardgasverbruik per bouwjaar.

Het aardgasverbruik per woningtype.

CO₂

Nederland stoot 170 miljoen ton CO₂ uit.  In 2030 willen we dat met 68 miljoen ton verlaagd hebben. We willen dan de kolencentrales gesloten hebben hetgeen 12 miljoen ton CO₂ scheelt (dat terwijl de energiecentrales nu meer dan 40 miljoen ton produceren). Daarnaast willen we voor 20 miljoen ton CO₂ afvangen en opslaan.

1 centrale (van 1300 MW) heeft 3 miljard kg steenkool nodig en levert dan 10 miljoen ton = 10 miljard kg CO₂ / jaar of 2 miljard l olie dat 8 miljard kg CO₂ / jaar levert of 3 miljard kuub gas dat 6 miljard kg CO₂ / jaar levert.

We hebben 11 centrales van 1000 MW nodig = 110 miljoen ton CO₂ als ze op kolen zouden draaien. In 2016 produceerden ze 41,8 miljoen ton. De vrijwel nieuwe kolencentrale van RWE op de Eemshaven stootte in 2014 nog 3 miljoen ton CO2 uit en in 2016 8,3 miljoen ton.

Hoeveel windmolens zijn dat ? 14.300 of 3630 op zee Hoeveel km² zonnepanelen ? 660 km² = 26 * 26 km

In 2016 stootte de industrie 94 miljoen ton uit. Dat is alleen de uitstoot van de 'grote' industrie, zoals energiecentrales, chemische bedrijven, baksteen-, staal- en cementindustrie.

Wiebes heeft namens het kabinet bekend gemaakt wat de CO2-reductiedoelen zijn voor het jaar 2030. 
- De gebouwde omgeving moet 7 Megaton uitstoot minderen.
- De electriciteitssector maar liefst 20 Mton, in belangrijke mate door de kolencentrales te sluiten.
- De mobiliteitssector 7 Mton.
- De landbouw 3,5 Mton.
- De industrie ook nog eens 22 Mton.

De top 10 van bedrijven die het meeste uitstoten in Nederland in 2018 is anders dan boven staat aangegeven:

1. RWE Eemshaven centrale
2. Uniper centrale Maasvlakte
3. Tata Steel IJmuiden
4. Chemelot
5. Nuon Power Velsen
6. Shell Nederland Raffinaderij
7. Yara Sluiskil
8. RWE Amercentrale
9. ENGIE Centrale Rotterdam
10. Nuon centrale Hemweg

CO₂-emissie in miljoen ton Bedrijf20102016RWE Eemshaven 8,3E.on kolencentrale Maasvlakte5,96,0Essent Geertruidenberg5,83,5Corus staal Ijmuiden5,66,2Electrabel Eemshaven5,3 Shell Pernis4,54,3Nuon Amsterdam3,73,9Nuon Power Velsen 3,6Engie kolencentrale Rotterdam 3,5Chemelot3,0 Electrabel Nijmegen2,4 BP Rotterdam 2,2Esso2,3 

Dow Terneuzen

2,3 Yara  

1 liter benzine geeft 2,4 kg CO₂
1 liter diesel geeft 2,7 kg CO₂
1 m3 aardgas geeft 1,8 kg CO₂
1 kg steenkool geeft 2,6 kg CO₂

1 kWh = 0,648 kg CO₂

CH₄ (voor 15 % - 33 % verantwoordelijk) komt uit de veeteelt, rijstteelt en lekkende aardgasvelden.
Is een 25x sterker broeikasgas dan CO₂.

1 centrale (van 1000 MW)
= 1300 windturbines op land of 330 op zee
= 60 km2 zonnepanelen of
= 3000 km2 bomen en planten of
= continu 10 miljoen mensen op hometrainers.

Dus 1 windmolen levert 0,77 MW op zee 3 MW (maar er bestaan ook al molens van 6 MW)
Dus 1 km2 PV levert 16,7 MW

Rijkswaterstaat wil 15 PJ aan duurzame energie gaan installeren langs wegen e.d.

PJ
  2320 gaswinning
  4455 ruwe olie
    755 aardgas import
  3114 olieproducten
    560 steenkool import
11204 totaal

7407 export
3797 verbruik
  368 diensten        10%   14%
  421 huishoudens  11%   16%
  170 landbouw        4%    7%
1142 industrie        30%   44%
  500 transport       13%   19%
  896 bunkers         24% 100%
   43 voorraden         1%
2601                      93%
Wat valt op. Enorme export uit Nederland

Als je alle huishoudens klimaatneutraal hebt gemaakt hoeveel moet je dan nog meer doen ?
84 %

We verbruiken 3600 liter olie per persoon per jaar vanwege onze grote mobiliteit en klimaat. Alleen de V.S. en het midden oosten verbruiken meer.
45 % wordt opgewekt door aardgas
40 % door olie
10 % door steenkool
Overige 6 %

Gemiddeld had Nederland 11.500 MWe = MW elektriciteit nodig ≈ 11 energiecentrales die 1000 MW elektriciteit leveren. Om pieken op te kunnen vangen staat er een vermogen van 22.100 MW en we importeren ook elektriciteit (19,2 %)

Het energieverbruik door de industrie is 1230 PJ (tov 3223 PJ in totaal ) 35 % gas, 43 % olie, 7 % kolen; 10 % stroom 6 % overig.

We verbruiken veel energie want:
- we eten veel vlees
- we vliegen
- we rijden auto
- we willen in grote en snelle auto's rijden
- we willen snel internet
- we willen hoge snelheidstreinen
We bouwen met beton, staal, cement, aluminium
Doordat we nu leven met genoeg (fossiele) energie hebben we schoon water, gezondheidszorg, goed voedsel, huisvesting, veiligheid, mobiliteit.
Wat als de bevolking gaat groeien en de de temperatuur gaat stijgen.

Power-2-Heat

De industrie kan binnenkort gedeeltelijk overstappen van gasgestookte naar elektrische technieken om warmte op te wekken. Duurzame energie uit zon en wind kan daarbij veel meer worden ingezet. Zodra er veel elektriciteit beschikbaar komt uit zon en wind schakelt de gasinstallatie uit en wordt de proceswarmte uit de duurzaam opgewekte energie gemaakt. stap richting elektrificatie industrie

Op dit moment gebruikt het bedrijfsleven jaarlijks nog 530 petajoule aan warmte voor productieprocessen. Dit wordt voornamelijk opgewekt door aardgas en olie. 

Huishouden

We verbruiken gemiddeld 3500 kWh per jaar per huishouden
= 10 kWh/dag = 400 Watt = 4 lampen van 100 Watt.

Lampen verbruiken 1/5e van het totaal
Warme lucht/ warm water 4/5e van het totaal (in (vaat)wasmachine, droger etc.)

Dagelijks verbruiken we 400 W/uur energie =

Hoeveel man moeten dan dag en nacht door op de hometrainer zitten ?

4 personen

De mens is eigenlijk een kachel van 100 W.

We verbruiken 100 W/uur als basis ≈ 1/4e liter olie.

Op de autoweg wordt dat in 3 minuten verbruikt. Daarnaast kunnen we nog 100 W extra leveren bij inspanning. Als we traplopen gaat 75 % zitten in de productie van warmte en dus is 25 % het rendement.

Opwarmen (van water) kost veel energie..beweging veel minder.

1 m³ gas (verbranden en omzetten in elektriciteit) = 4 kWh elektriciteit.
1600 m3 gas (wat een huishouden verbruikt) ≈ 4*1600 = 6400 kWh
Warm water is 25 % van het gasverbruik.
Koken 5 %

Laat het water van een warme douche of een warm bad gewoon afkoelen in de badkuip. Dat draagt behoorlijk bij aan de opwarming van de woning (beter dan het door de afvoer te laten gaan).

Scheren met warm water kost misschien meer dan met een scheerapparaat (dat immers weinig warmte afgeeft). Scheren met koud water is het beste.

Wat kost energie..de dingen die warmte produceren.

Wat is het rendement van koken (elektrisch of op gas) ?
50 % en de rest warmt het huis op
Hoeveel procent is al verloren gegaan bij de opwekking in de energiecentrale en het transport bij elektrisch koken ?
70 %
Wat is dus beter / Koken op elektriciteit of op gas ? Op gas
Het is ook dubbel zo duur.

Welk land produceert de meeste duurzame energie en welk land op één na het minste?



Vragen

1.Hoeveel J is 1 kWh ?
2.Wat kost meer energie..opwarmen of zorgen voor beweging ?
3.Wat is beter, koken op gas of op elektriciteit ? Waarom ?
4.Hoeveel kWh verbruikt een huishouden per jaar ? Hoeveel is dat per dag ongeveer? En hoeveel per uur. Laat zien dat je dat kan uitrekenen.
5.Hoeveel watt verbruikt een Nederlander gemiddeld (alles meegerekend), wat is het gemiddelde op aarde en wat verbruikt een Amerikaan ?
6.Je hebt energie nodig voor je huishouden maar ook voor de industrie e.d. Hoeveel procent heeft je huishouden nodig t.o.v. je totale verbruik ?
7.We wekken in Nederland energie op via gas, olie, steenkool, en duurzaam Hoeveel procent neemt ieder onderdeel voor zijn rekening ?
8.Hoeveel centrales van 1000 MW heeft Nederland nodig voor haar energie ?
9.Hoeveel procent van de energie is nodig voor industrie, vervoer, huishoudens en elektriciteit.
10.We produceren elektriciteit uit steenkool, gas, wind/zon, biomassa en kernenergie. Hoeveel procent is het aandeel van items ?
11. Hoeveel CO2 levert 1 kg steenkool, olie en aardgas ongeveer ?
12. Hoeveel windturbines heb je nodig voor een centrale van 1000 MW ? (1 windmolen levert 0,77 MW op land en zee 3 MW op zee)
13. Hoeveel km2 zonnepanelen heb je nodig voor zo’n centrale als 1 km2 PV 16 MW levert ?
14. Heel Nederland heeft 11 centrales nodig. Hoeveel windmolens en km2 zonnepanelen heb je dus nodig ? 15. Als je alle huishoudens klimaatneutraal hebt gemaakt hoeveel moet je dan nog meer doen ?
16. Hoeveel % van de elektriciteit wordt door huishoudens gebruikt ? En de spoor- wegen ?
17. Hoeveel kostte een vat olie in de jaren negentig. Hoeveel in 2008 en hoeveel nu ?
18. In de toekomst hebben we best nog wel olie maar twee redenen zullen de prijs opvoeren.
19. Op de noordpool verwacht men 90 miljard vaten. We verbruiken dadelijk 100 miljoen per dag. Hoe lang kunnen we dan doen met die olie ?
20. Canada is het tweede olieland van de wereld. Wat is het probleem van die olie ?
21. Wat maakt men zoal van olie. Er worden 14 items genoemd..noem de vijf belangrijkste.
22. Je hebt motoren op gas, diesel en benzine. Zet is in de volgorde van minste CO2 producerend naar meeste.
Hoveel % scheelt gas van diesel ?
23. Huishoudens produceren ook CO2 Hoeveel % produceert de verwarming ?
24. Wat kan je het beste doen in een huishouden om CO2 te besparen (naast een schone auto kopen ? (Kijk in de tabel)
25. Als je energie wilt besparen bij bedrijven waar kan je dan de meeste winst behalen ? En waarmee het minste ? Zet ze in de goede volgorde..
1. Beter omgaan met verwarmen
2. Beter omgaan met koelen,
3. De verlichting energiezuiniger maken
4. Apparaten die bewegen energie zuiniger maken