Welvaartsproblemen
Binnen een land zijn de rijke gelukkiger dan de armen maar als een land als geheel rijker wordt is de bevolking in haar geheel niet gelukkiger.
Ervaringen geven ons een veel langduriger geluksgevoel dan materie welvaart.
Trends in Nederland
- ontzuiling : niet meer bij een bepaalde veilige groep horen
- grote beheerszucht we denken alles te kunnen controleren -> bureaucratie
- verzelfstandiging / privatisering -> we weten niet meer wat we moeten kiezen
-> keuzes zijn veel complexer geworden
-> algemeen nut ondergeschikt aan bedrijfsbelangen
Welvaartsproblemen
Werkloosheid in Nederland 5,25 % (in 2011) in V.S. 9,1 %
Overconsumptie
Een groot deel van de consumenten wereldwijd vindt dat ze te veel geld uitgeven aan onnodige producten. Ze willen minderen en wat soberder leven. Dat blijkt uit het onderzoek ‘This Digital Life’ van Euro RSCG Worldwide onder 7.000 mensen in 19 landen.
52 procent van consumenten in de leeftijdsgroep 18-34 jaar vinden dat ze veel geld hebben verspild aan dingen die ze niet echt nodig hebben. Dit geldt voor 47 procent van de 35-54-jarigen en 45 procent van de mensen ouder dan 55 jaar.
50 procent van die jonge consumenten is moe van de overconsumptie, bij de 35-54-jarigen is dat 54 procent en 57 procent van de oudere consumenten is het hiermee eens. Vier van de tien van ondervraagden denkt zelfs dat hij/zij gelukkiger is als ze minder zouden bezitten.
Twee derde van de ondervraagden is bezorgd over overconsumptie in het algemeen en de gevolgen hiervan. 78 procent van de prosumers, zoals Euro RSCG de vooroplopers noemt en 73 procent van de andere consumenten maakt zich zorgen over de groeiende kloof tussen rijke en arm.
Driekwart van de Prosumers geeft aan bezorgd te zijn over het gebrek aan duurzame energie en het tekort aan schoon water in delen avn de wereld. 70 procent van de rest van de consumenten maakt zich hier zorgen om.
Consuminderen wordt door consumenten niet per se als een opoffering gezien, maar juist als een manier om gelukkiger te worden. Twee derde denkt dat de meeste mensen hiermee beter af zijn. 75 procent van de Prosumers en 66 procent van de rest van de ondervraagde consumenten geven aan een goed gevoel te krijgen van het minder afval produceren en dat milieurvriendlijker zijn hen goed doet voelen.
Mensen worden maar al te snel opgeslokt door een ‘wervelwind van onnodige’ consumptie die samengaat met een ‘vervelende eentonigheid’, schrijft Paus Franciscus, en ‘hoe leger het hart,’ hoe hebberiger de mens. Hij hekelt iedereen die maar de hele tijd razend druk is, of opgeslokt wordt door ‘the cult of appearences' en daardoor geen aandacht meer heeft voor de natuur. We leven te snel, we leven in een tijdperk van lawaai en afleiding en information overload.
Ons huidige consumptieniveau is simpelweg niet te handhaven. ‘De aarde, ons gemeenschappelijke huis, begint steeds meer te lijken op een enorme berg troep.' Het tempo van consumptie, verspilling en verandering van de leefomgeving gaat de spankracht van de aarde zo ver te buiten, dat ‘onze hedendaagse lifestyle, onduurzaam als die is, alleen nog catastrofe kan veroorzaken.’
' Hoe kunnen we rustig slapen als onze consumptie de armen en de toekomstige generaties berooft van wat ze nodig hebben om te overleven? Het zou goed zijn als mensen zich zouden realiseren dat iets kopen altijd een morele – en niet louter een economische – handeling is.’
Iedere poging om de wereld te beschermen en te verbeteren vraagt om ingrijpende veranderingen van ‘lifestyles, modellen van productie en consumptie, en de gevestigde machtsstructuren die hedendaagse samenlevingen besturen.'
Nonnen en priesters dienen 'nederige' auto's te kopen. De kwetsbaarsten worden bovenal de dupe van de huidige milieu- en klimaatproblematiek. Waterschaarste treft bijvoorbeeld vooral de armen die geen flesjes water kunnen betalen. En toenemende droogte als gevolg van klimaatverandering treft vooral boeren in arme regio’s.
De crises van armoede en het milieu zijn dus niet los van elkaar te zien. Wie de nadruk legt op succes en zelfvoorzienendheid, heeft weinig tijd om te investeren in de tragen, de zwakken of de minder getalenteerden, schrijft de paus. ‘Dezelfde manier van denken die radicale oplossingen tegen klimaatverandering in de weg staat, staat ook de beëindiging van armoede in de weg.’
We moeten ons dus realiseren dat ‘een werkelijk ecologische benadering altijd een sociale benadering wordt; zo’n benadering moet vragen van rechtvaardigheid integreren in het debat over het milieu, zodat we zowel de roep van de aarde, als de roep van de armen horen,’ schrijft de paus.
De rijke landen hebben een 'ecologische schuld dus moeten zij ook de kosten dragen. Een van de concrete gevolgen? ‘De rijke landen moeten hun consumptie van fossiele energie sterk terugbrengen en ze moeten arme landen helpen bij het ontwikkelen van beleid en programma’s voor duurzame ontwikkeling.’
‘De paus pleit voor een integrale ecologie waarin zorg voor de schepping verbonden is met zorg voor de armen. Respect voor de schepping gaat ook over de ontwikkeling van wie en hoe we zijn als mens.’
Franciscus prijst de mensen die offers brengen om de aarde of de armen te helpen. Hij predikt het principe van soberheid en van ‘minder is meer.’ Vervang consumptie te door opoffering, hebzucht door vrijgevigheid, spilzucht door de bereidheid te delen.' Daarin zou een bevrijding van angst, inhaligheid en dwang liggen.
Dit is geen oefening in zichzelf. Volgens Franciscus kunnen we de economie en technologie pas voor alle mensen én de aarde laten werken als we deze morele kentering hebben doorgemaakt. ‘De verwerping van iedere vorm van egocentrisme en zelf-absorptie is essentieel als we werkelijk voor onze broeders en zusters en voor het milieu willen zorgen,’ schrijft Franciscus.
We moeten een nieuwe manier van denken ontwikkelen die weerstand biedt aan het dominante technocratische paradigma, schrijft de paus. Doen we dat niet, dan zullen zelfs de beste ecologische initiatieven verstrikt raken in de globale logica die ons nu juist in de problemen heeft gebracht. We moeten een breder begrip van welvaart ontwikkelen en voorkomen dat bedrijfsbelangen het beleid bepalen.
We hebben sterkere en efficiëntere internationale instituties’ nodig hebben om tegenwicht te bieden tegen de
multinationals en hun marktdenken.
De paus vertelt het verhaal van klimaatverandering in termen van schuld, zonde, overmoed, hebzucht én hun tegendeel: vergeving, eenvoud, terughoudendheid, liefde
Het gaat ook over gezondheid
- kwaliteit van leven
- monitoring
- gezond eten
- luchtkwaliteit
- beweging stimuleren
- inclusieve societeit
- minder eenzaamheid