Open menu


De basis van duurzame ontwikkeling.


Ecosystemen

aardewitDe aarde is eigenlijk één groot ecosysteem. Een systeem waarin planten, dieren en de mens samenleven in de lucht, het water en de bodem van de aarde. Een systeem dat afval afbreekt, water laat verdampen, laat uitregenen en via rivieren weer in de zee brengt. Een systeem dat planten zuurstof laat maken waar dieren en mensen op leven. Die ademen weer CO2 uit waar de planten weer op leven. 
Alles zit in kringlopen, in cirkels. Stoffen worden gebruikt, afgebroken en weer hergebruikt. We noemen dat natuurlijke kringlopen. Alles draait op zonne-energie. De aarde is in balans en kan zich ontwikkelen tot de mooiste tropische regenwouden, koraalriffen en landschappen.

In een bos is alles in evenwicht. Planten en dieren hebben genoeg voedsel en het afval wordt vanzelf verwerkt. De natuur kent geen afval en de kringlopen houden zich zelf in stand. 
 
Toen kwam de mens. De mens produceert wel afval en laat dat rondslingeren. De mens werkt met giftige stoffen en vervuilt daarmee de leefomgeving en de lucht. We putten grondstoffen uit. We kappen bossen en oerwouden. We vissen de zeeën leeg. Kijk maar eens hier..

 

Maar we kunnen er wat aan gaan doen. Dat kan. We kunnen er allemaal aan bijdragen. Allereerst moet je een begrip krijgen van wat ecosystemen zijn en hoe alles met elkaar samenwerkt. De mens staat niet los van de natuur maar heeft de natuur nodig. Om schone lucht en schoon water te maken, om ons voedsel te leveren, om CO2 uit de lucht te halen ect.  

Opdracht 1  

   

a. Bekijk het filmpje en beschrijf welke vier landschappen (tijdens de animatie) worden genoemd en welke dieren het filmpje laat zien.
Hoe goed gaat het met die dieren en met de natuur in Nederland?

 

b. Bekijk het bovenstaande filmpje en kijk of je nu beter snapt wat er in de natuur gebeurt.  Of je snapt wat een voedselketen en een voedselweb is en hoe de koolstof en stikstofkringloop er uitziet.  
- Leg in je eigen woorden uit wat een voedselketen is (met producenten, consumenten van het 1e, 2e en 3e niveau)
- Wat een voedselweb is
- Hoe de koolstofkringloop er uit ziet
- Hoe de stikstofkringloop er uit ziet. 

d. In het filmpje zit een plaatje van de piramide van aantallen.
piramide
Wat gebeurt er als de bodem van een ecosysteem vervuild raakt.
Welk dier in de piramide heeft er dan het meeste last van en leg uit waarom.
Je kan in het plaatje ook de mens zetten. Waar? Op de plek van de bladeren, de wormen, de koolmeesjes of de roofvogel?
Waar moet je staan als je vegetariër bent?
Heeft de mens dus veel of weinig last van een vervuilde bodem of van vervuild water?  

Natuurlijke kringlopen

Als we ons gedragen onttrekken we van de aarde wat de aarde ook weer kan opleveren. Dan zit je in een natuurlijke kringloop en kunnen we duurzaam doorgaan.  Maar als we de kringlopen verstoren, kan de natuur zich niet meer herstellen en ontstaan er problemen. (De natuur kan dan niet meer haar ecosysteemdiensten leveren). Met hoe meer mensen we zijn, hoe groter de problemen worden.

Opdracht  2

In een ecosysteem leven planten en dieren. Die zorgen er voor dat CO2 (kooldioxide) en O2 zuurstof in een kringloop zitten.
a. Welke organismen nemen CO2 op en geven O2 af. Planten of dieren ?.
b. Welke organismen doen het omgekeerde ?

Tegenwoordig stijgen de CO2 concentraties in de lucht. Hierdoor ontstaat het broeikaseffect en wordt het warmer op aarde.
c. Hoe kan je verklaren dat de CO2 concentraties in de lucht stijgen.


De natuurlijk kringlopen kunnen in de war raken door

1. milieu-aantasting

Als we b.v. de tropische regenwouden kappen verdwijnt de leefomgeving van veel planten en dieren. Als we de zeeen leegvissen ook.

2. milieu-uitputting

Als we meer onttrekken dan de natuur kan aanvullen. B.v. als we als maar oogsten en geen voedsingstoffen terug brengen op het land. Of als we te veel water onttrekken of teveel delfstoffen winnen.

3. milieu-vervuiling

Als we giftige stoffen in het milieu brengen die er niet in thuis horen. B.v. als we olie lozen, landbouwgif gebruiken dat in de rivieren komt, of uitlaatgassen in de lucht brengen.

Opdracht 3

De aarde kent tegenwoordig veel problemen. Neem de tabel over en beschrijf in de vakjes de relatie (als die er is)

Voorbeeld Oliewinning en milieu-aantasting. De plaats waar wininstallaties zich bevinden gaat ten koste van de natuur.  
Schrijf in het volgende vakje waar je aan denkt m.b.t. oliewinning en milieu-uitputting enz.

  Milieu-aantasting Milieu-uitputting  Milieu-vervuiling
Oliewinning      
Steenkolenmijnen      
Bio-industrie      
Houtkap in oerbossen      
Overbevissing      
Lozing van olie in het water      
Je leven thuis (beschrijf kort)      
Je beroepsuitoefening (beschrijf kort)      

De draagkracht van de aarde

De aarde heeft een bepaalde draagkracht. Een bepaalde hoeveelheid mensen die met de aarde kunnen leven zonder de systemen aan te tasten. 
Die draagkracht staat steeds meer onder druk door het als maar toenemen van de wereldbevolking. Daarbij wordt de bevolking steeds gezonder, rijker en veeleisender. 

De ecologische voetafdruk

Je kan de manier waarop je leeft omrekenen naar hoeveel ruimte die je nodig hebt om aan je behoeften te kunnen voorzien.  Dat heet de ecologische voetafdruk. Mensen in Afrika verbruiken veel minder energie en grondstoffen dan mensen in Europa of de USA. Als we allemaal zo zouden leven als in Nederland hebben we één aardbol extra nodig, zo als de Amerikanen 2 aardbollen extra en zoals in Dubai drie aardbollen.

Sinds 1978 verbruiken we meer dan de aarde levert. We teren nu in op ons natuurlijk kapitaal en van alles komt onder stress te staan.

Hoe meer mensen met hoe minder we het moeten doen om quitte te spelen.

Daarbij worden mensen ook nog ouder en willen ze meer welvaart. We moeten dus heel goed gaan nadenken hoe we dit gaan oplossen. Hoe we ons duurzaam kunnen ontwikkelen. 


Opdracht 4

Bereken je ecologische voetafdruk hier

Hoeveel ha (hectare) verbruik je ? Wat is gemiddeld ?

Je krijgt een mail met de uitslag. Sla die uitslag op. Die heb je nodig in deel 4 "Duurzaamheid en ik"

Afwenteling

Veel problemen van rijke landen worden afgewenteld op arme landen. Rijke landen transporteren afval naar arme landen. Ook komt veel diervoer uit arme landen. De gewassen, het voedsel komt hier maar er wordt geen mest teruggebracht. Hierdoor worden veel gronden in de derde wereld als maar armer. Hout komt vaak uit prachtige bossen in arme landen voor onze kozijnen, tuinmeubelen en vloeren. Wij merken er hier niets van maar daar gaat het ten koste van al het moois. Dat is afwenteling.

Hier nog een mooi filmpje ingesproken door Julia Roberts. " De natuur spreekt ".



Opdracht 5

Je hebt het bovenstaande filmpje gezien. Het filmpje draait om één zin. Welke ?

 

 

 

 

%MCEPASTEBIN%