Duurzame scheepvaart
Containerschepen
Europees Parlement is in 2023 gekomen met de Wet Schone Scheepvaart. In 2050 80 % minder CO2 uitstoot..
In Europa gaan zeeschepen vanaf 2026 ook betalen voor CO2-uitstoot. Men is bezig met een wereldwijd systeem op dit gebied.
De scheepvaart is namelijk verantwoordelijk voor 3 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Het kan miljarden opleveren die weer ingezet kunnen worden voor de energietransitie.
ONE Innovation uit Japan is de eerste van een serie Megamax-schepen die in 2023 is gebouwd. Het schip kan zo'n 24.000 zeecontainers vervoeren. Het vaart duurzamer doordat de romp is aangepast met een boegwindscherm waardoor er minder brandstof nodig is. Voor uitlaatgassen is er nieuw reinigingssysteem ontworpen. De rederij bouwt nog vijf van deze schepen.
De 16 grootste containerschepen vervuilen evenveel als al het autoverkeer op aarde.
Containerschepen en olietankers stoten nu per jaar net zoveel CO2 uit als een land als België. De maritieme sector is nu jaarlijks verantwoordelijk voor ongeveer 4 procent van de CO2-uitstoot in de EU en wereldwijd is dat bijna 15 procent. Maar dit aandeel kan in 2050 tot 17 procent stijgen als de sector niet gereguleerd wordt. Het gebruik van stookolie zorgt dus voor veel milieuverontreiniging. De brandstof bevat veel zwavel, wat slecht is voor het milieu. Het zijn voornamelijk de schepen die meer dan 5.000 ton aan vracht vervoeren die de vervuiling veroorzaken.
Om de CO2-uitstoot te verminderen moeten containerschepen op synthetische brandstoffen overstappen, die klimaatneutraal zijn. De alternatieve brandstoffen, e-fuels, kunnen door de chemische industrie worden gemaakt met duurzame waterstof, gemaakt van groene energie van zonnepanelen en windparken, en CO2 uit de lucht. In 2034 moet minimaal 2 procent van de brandstofmix in een zeeschip bestaan uit niet-fossiele brandstoffen.
Dat lijkt niet veel maar is toch een mijlpaal te noemen. De brandstoffen zijn duur om te maken en nog schaars.
Het wet verplicht zeeschepen om vanaf 2030 gebruik te maken van walstroom. Deze wet verplicht het reders om de motoren van schepen die meer dan twee uur afgemeerd liggen, uit te zetten en gebruik te maken van walstroom.
Ook cruiseschepen mogen vanaf 2025 alleen nog gebruik maken van walstroom.
Volgens een rapport van het Europees Parlement is de internationale scheepvaart verantwoordelijk voor ongeveer 2.5 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot.
De stookolie van schepen is 2700 maal viezer dan diesel. De 17 grootste schepen van de wereld stoten evenveel zwavel uit als alle auto's op aarde.
GoodFuels heeft biobrandstof uit afval, plantaardige oliën en dierlijke vetten ontwikkeld die bij verbranding negentig procent minder CO2 uitstoot dan stookolie. Ikea gaat één containervrachtschip hierop laten varen. Als het goed werkt alle.
Het bedrijf maakt biobrandstoffen van voor de scheepvaart. Ze gaan nu ook leveren aan Hyundai Glovis, de logistiek- en transporttak van de automerken Hyundai, Kia en Volkswagen. Schepen van het bedrijf varen binnenkort op biofuels.
Men heeft afgesproken dat in 2030 de uitstoot 40 % wordt gereduceerd t.o.v. het niveau in 2008.
Varen op methanol
Vanaf halverwege 2023 zal een 172 meter lang schip van Maersk e-methanol als brandstof gaan gebruiken.
Daarom werken de partijen samen aan een fabriek die 10.000 ton CO2-neutrale e-methanol gaat produceren, het jaarlijkse verbruik van een Maersk schip.
2019: Een groep van zes grote Nederlandse multinationals laat binnenkort een zeeschip varen op 20 procent biobrandstof. Het schip van rederij A.P. Moller – Maersk vaart van Rotterdam naar Shanghai en weer terug.
2019: Bedijrf Qlayers kan microstructuren printen die ook haaienhuid riblets worden genoemd. Deze haaienhuidstructuur vermindert de wrijvingsweerstand in water. Als de coating wordt aangebracht op een groot schip kan dit een CO2-reductie van 8.000 ton op jaarbasis opleveren.
Autonome bootjes in de binnenstad
Dell EMC en Nokia willen semi-autonome, door waterstof aangedreven, binnenvaartschepen inzetten voor 'last mile' vervoer in Delft. De stille, schone en semi-autonome binnenvaartschepen kunnen goederen die normaal door vrachtwagens worden vervoerd, vervoeren via de waterwegen van de stad. Dit levert een duurzamere stad op.
Elektrische veerboot
In 2019 start men in Denemarken met een elektrische veerboot die de Deense eilanden Søby en Fynshav in een tocht van 20 kilometer verbindt. E-ferry Ellen kan ongeveer tweehonderd passagiers en dertig voertuigen vervoeren. Dagelijks gaat er vijf keer een ferry van het ene eiland naar het andere. Dit met een speciaal ontwikkelde lithium-ion batterij van het Zwitserse bedrijf Leclanché met een capaciteit van 4,3 megawattuur.
AirSeas, werkt aan enorme zeilen voor containerschepen, die het brandstofverbruik van deze schepen met 20 procent moet kunnen verlagen. De vlieger kan geactiveerd worden door simpelweg op de aan-knop te drukken. De vlieger wordt vervolgens automatisch opgelaten. Het onderliggende systeem analyseert meteorologische en oceanische data en speelt daar automatisch op in, zodat de vlieger zo optimaal mogelijk functioneert. Als het sleepeffect van de vlieger niet meer nodig is of geen winst meer oplevert, vouwt hij automatisch op en wordt automatisch opgeborgen.
Artikel uit duurzaam bedrijfsleven
In 2019 gaat men in Noorwegen varen met autonome elektrische containerschepen. Ze denken dat dat de toekomst wordt. Zie het onderstaande filmpje.
Terntank uit Zweden gaat op vloeibaar aardgas varen. LNG is nu goedkoop vanwege schaliegas. De motor is kostbaar maar vergt minder onderhoud. Er zijn 18 tankwagens met gas nodig om het schip te vullen.
Tony Chocolony wil van bean tot bar (van cacaoboon tot chocoladereep) gaan met een positieve CO2 footprint. Daarom gaan ze chocolade repen vervoeren met schepen po duurzame marine biobrandstof.
Het Deense Moller Maersk, de grootste rederij ter wereld, ontwikkelt containerschepen die vooral efficiënt met brandstof zijn. Ze hebben een afgeronde romp (ipv een gestroomlijnde en V-vormige romp) Ze varen langzamer, maar hebben een groter oppervlak waardoor ze 16 procent meer containers vervoeren en een zuinige motor. Bespaart 35 procent brandstof per container en 50 procent minder CO2 uitstoten. Elk schip kost 183 miljoen. De Maersk McKinney Moller kan 18.000 containers vervoeren. Het schip is 399 meter lang en 59 meter breed.
Rotorzeil
Maersk en Shell testen rotorzeilen om brandstof te besparen De 30 meter hoge rotorzeilen zijn het best te beschrijven als draaiende cilinders, die deels worden aangedreven door een motor, maar voor een groot deel van de wind afhankelijk zijn. Bij genoeg wind ontstaat aan weerszijden van de cilinder een drukverschil, waardoor het schip voort gestuwd wordt. Dit wordt ook wel het magnus-effect genoemd.
De zogeheten Flettner-rotoren, ontwikkeld door het Finse Norsepower, zijn in het verleden al ingezet op kleinere schepen, maar dit is de eerste keer dat ze worden ingezet op tankers. Men hoopt het brandstofverbruik van tankers met gemiddeld 10 procent terug te dringen.
Turbozeil
Nederlandse chemicaliëntanker verlaagt zijn uitstoot 10 % dankzij megazeilen van 16 meter hoog. (2024)
Toch zijn zeilen waarschijnlijk slimmer. Windzeilen zijn gemakkelijk te installeren zonder versterkingen aan het schip. Ze zijn lichtgewicht, hebben een kleine footprint aan dek en belemmeren het zicht van de bemanning niet. Met een druk op de knop kunnen zij de zeilen inklappen of opzetten als dat nodig is. Boven windkracht zeven klappen de zeilen automatisch in.
Dynarig 
We4Sea verzamelt data over bijvoorbeeld weersomstandigheden, stroming, wind en de vaarsnelheid van het schip. Dit wordt vervolgens gecombineerd met technisch-operationele meetgegevens. Door deze data te combineren, komen er mogelijkheden aan het licht om zuiniger te varen.
Het vrachtschip Pyxis Ocean vaart niet alleen op stookolie, maar beweegt zich ook voort op de wind. Met de zeilen stoot het schip 30 procent minder emissies uit.(2023) Volgens de International Windship Association zijn er in 2023 ongeveer twintig commerciële schepen die uitgerust zijn met de windaandrijving
De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) wil in 2050 moet de uitstoot halveren t.o.v. 2008. Na 2050 wil de sector zo snel mogelijk klimaatneutraal gaan werken. Om dit te bereiken is de eerste stip op de horizon gezet voor 2030. Dan moeten alle schepen gemiddeld 40 procent minder uitstoten.
De zeevaart stoot wereldwijd 2,5 procent van alle broeikasgassen uit, maar het Klimaatakkoord van Parijs bevatte geen specifieke afspraken voor CO2-reductie voor de internationale scheepvaart. Daarom is sindsdien binnen de VN-organisatie IMO gewerkt aan afspraken om de scheepvaart de verduurzamen b.v. door de inzet van schonere brandstoffen en het ontwerpen van energiezuinige schepen.
In Nederland zet het Rotterdamse havenbedrijf ook in op CO2-reductie. Het havenbedrijf riep vorige week het kabinet op om samen met landen in Noordwest-Europa een gezamenlijke CO2-prijs in te voeren voor schepen. Deze prijs moet volgens hen minimaal vijf keer zo duur worden.
Verder tekende minister Van Nieuwenhuizen samen met de binnenvaartsector recent de Declaration of Nijmegen. In deze verklaring wordt onder andere gesteld dat de binnenvaartsector in 2050 klimaatneutraal moet zijn.
De meest duurzame haven (voor uitsluitend elektrisch aangedreven boten) van Nederland is geopend in de nieuwe stadswijk Amstelkwartier. De haven, E-Harbour, is een uniek project in de (jacht) - haven wereld en biedt plek voor 65 elektrisch aangedreven passagiersvaartuigen. E-Harbour is voorzien van Smart Charging elektra-infrastructuur en draait volledig op HollandseWind-energie.
Vindskip
Nieuw ontwikkelde windschepen kunnen tot 60 % van de brandstof besparen. Zie de youtube film.
De 16 grootste schepen op aarde vervuilen evenveel als het hele vliegverkeer.
De zogeheten Energy Observer is het eerste schip ter wereld dat volledig aangedreven wordt door duurzame energie. Het maakt alleen gebruik van zonne- en windenergie en waterstof. Het schip wordt ook wel de ‘Solar Impulse of the Seas’ genoemd, vernoemd naar het vliegtuig dat deze zomer de wereld rond vloog op enkel zonne-energie. De batterijen van het schip, verantwoordelijk voor de aandrijving van de elektromotoren, worden bij goed weer opgeladen door middel van zonne- en windenergie. Als er geen zon of wind is, boort de Energy Observer opgeslagen waterstof aan, dat het zelf opwekt door middel van elektrolyse. Met andere woorden: de catamaran maakt op geen enkele manier gebruik van fossiele brandstoffen.
Teslaschip in Nederland
Vanaf najaar 2018 gaan twee volledig elektrische joekels van containerschepen in het Wilhelminakanaal bevaren. Het Tilburgse logistiek bedrijf GVT Group van Wil Versteijnen zet deze 'Tesla's van de binnenvaart' in op het traject tussen zijn terminal op bedrijventerrein Vossenberg-West en de Rotterdamse haven.
Een mooi filmpje rondom de logistiek van een plastic lepeltje
Catamaran op waterstof
De catamaran (energy observer) is 30 meter lang en wordt aangedreven door elekromotoren die worden opgeladen door zonne- en windenergie. Daarnaast heeft het schip een elektrolyser aan boord, die groene waterstof opwekt. Als er geen wind of zon is, worden de motoren gevoed door de waterstof.
Duurzame anti fouling
De duurzame beschermlaag bestaat uit folie met kleine stekeltjes. De stekels zorgen voor een fysieke barrière tegen aangroei zonder dat er giftige stoffen vrijkomen.
Elektrische boot laadt aan windmolen
Scheepsbouwer Damen Shipyards Group komt met een elektrisch schip dat gebruikt kan worden voor reparaties aan offshore windmolens.
Het schip kan via een kabel opgeladen worden aan windturbines op zee, vergelijkbaar met een auto aan een laadpaal. Met het nieuwe model wordt onderhoud aan offshore windparken duurzamer.