Het duurzame kappersvak en uiterlijke verzorging

Vijf miljoen Nederlandse vrouwen laten hun haar chemisch kleuren. Er zijn in Nederland zo'n 18.000 kappers die het haar van hun klanten verven met chemische producten. Uit onderzoek van NIPO blijkt dat 42% van deze groep vrouwen ook thuis chemische producten gebruikt om hun haar te kleuren. Dat kan natuurlijker en duurzamer.  

Door het gebruik van ammoniak, waterstofperoxide, en andere chemische samenstellingen in haarverf komen er schadelijke stoffen vrij in het riool en de natuur.  Met henna haarverf is dat niet het geval, omdat er enkel en alleen plantaardige ingrediënten worden gebruiken. Hierdoor kan deze natuurlijke manier van haarkleuren ook worden gebruikt voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en mensen met allergieën. Plantaardig haarkleuren is dus zeker duurzaam voor mens en milieu!

Dus bewustwording van gebruik producten waar je mee werkt ( o.a. grondstoffen, watergebruik, houtkap, etc.) is belangrijk. 
Gezondheidsproblemen die kunnen ontstaan ook als eczeem en rug/nek/schouder pijn. 
Op de site van 'The Healthy Hairdresser' kan je hier veel over vinden.

Haarspray en haarlak

Houd je bij het opbrengen van haarspray of haarlak aan de volgende punten:
 •Maak bij het opbrengen van haarspray/-lak waar mogelijk gebruik van een pompverstuiver.
 •Gebruik niet meer spray/lak dan strikt noodzakelijk en spuit alleen direct op het haar.
 •Zorg dat de ruimte goed geventileerd is en voldoet aan de ventilatienorm

Handschoenen

Je gebruikt handschoenen bij:
Wassen van het haar 
 •De handschoenen moeten gemaakt zijn van PVC
 •Ze moeten zijn voorzien van een lange manchet, zodat het water er niet makkelijk in loopt
 •De handschoenen zijn poedervrij
 •De handschoenen zijn gemaakt van materiaal waar geen rubberversnellers zijn toegevoegd

Permanenten, Kleuren, Blonderen
- De handschoenen moeten gemaakt zijn van nitril
- De handschoenen zijn poedervrij
- De handschoenen zijn gemaakt van materiaal waar geen rubberversnellers zijn toegevoegd

Rubberversnellers kunnen vrijkomen uit handschoenen, de huid binnendringen en allergische reacties veroorzaken.

Scharen

Scharen met nikkel kunnen allergische reacties opwekken. Gebruik die niet.

Aparte ruimten

Het zou goed zijn dat er aparte ruimten bestaan voor te lunchen en een andere ruimte waar permanentvloeistof, kleuring en blondeermiddel wordt bereid.

Tips:

Gebruik permanentvloeistof zonder GTG (glycerylthioglycolaat).
Gebruik niet-stuivende blondeermiddelen (bijvoorbeeld in de vorm van crème, korrels, pasta’s, granulaten of tabletten).
Gebruik kleine verpakkingen of een gesloten doseer-/mengsysteem (om te voorkomen dat je huid in contact komt met jaarkleuring)
Gebruik een pompverstuiver voor het opspuiten van haarspray/-lak en gebruik je alleen een spuitbus als het voor het kapsel echt niet anders kan.
Knip je altijd eerst voordat je gaat kleuren.

Een voorbeeld is Instituut Haar en Gezondheid te Amsterdam.

Zij gebruiken producten met de onderstaande labels.

Kijk ook eens op https://www.haarvriendelijk.nl/ 

Is het haar te hergebruiken ?

Bij de kapper kun je lang haar verkopen voor pruiken, maar de rest verdwijnt in de vuilniszak. Dat is ca. 2.700 ton per jaar. Jammer, vond de Groene Kapper en vroeg de Wetenschapswinkel om uit te zoeken hoe haar kan worden hergebruikt.

Het aminozuur cysteïne uit haar van mens en dier wordt toegepast als broodverbeteraar. Dat gebeurt in Nederland ook, met die beperking dat het gebruik van mensenhaar verboden is.

De consumptie van menselijke producten zou tot overdracht van ziektes kunnen leiden. Het cysteïne is echter identiek aan dat uit dierenhaar of veren.

Kunstenaars zijn creatief met haar: sieraden, kleding, deurmatten, stoelen, nestmateriaal voor vogels…

Veel opties maar allemaal wat te kleinschalig om landelijke inzameling van haar haalbaar te maken. Twee opties lenen zich echter wel voor grote schaal: haar is een prima bron van stikstof in compost, en haar is een goed adsorptiemiddel voor (afval)olie.

Bij de grote olieramp in de Golf van Mexico in 2010 hebben vrijwilligers op grote schaal haar haar en oude panty’s ingezameld om ‘’booms’’ (rollen) te maken om de troep op te ruimen. Tot commerciële verwerking van afvalhaar heeft dat echter niet geleid.

Er is meer onderzoek nodig naar de efficiëntie van de booms en de verwerkbaarheid na gebruik om te beoordelen of dit zinnig zou zijn.

In haar gesprekken met afvalverwerkers in Nederland vond Claartje nog weinig animo voor gescheiden inzameling van haar en ze betwijfelt of het rendabel kan zijn.

Opdracht.

Maak een lijst met alle producten die gebruikt worden in het kappersvak.
Bekijk ze op duurzaamheid en zoek uit of er duurzame alternatieven bestaan.

Bekijk welk afval de zaak produceert en of daar duurzame alternatieven voor bestaan.

Bekijk of de zaak zelf duurzamer kan. Is die goed geisoleerd, is er LED verllichting, wordt er op watergebruik gelet etc. 

Ter ondersteuning kan je deze checklist invullen.. 

Of je bedrijf duurzaam bezig is kan je bekijken adhv deze checklist.

Hoe duurzaam je zelf leeft is te zien adhv deze checklist.

Andere lesbrief

Op het Rijn Ijsselcollege heeft Pauline van der Most van Spijk een lesbrief "duurzaamheid in de salon" ontwikkeld als onderstaand.

Het doel:

Het doel van deze leeractiviteit is dat duurzaam ondernemen als vanzelfsprekend geïntegreerd is in al ons handelen als zelfstandig ondernemer. Na het volgen van deze leereenheid heb jij een plan in handen hoe je concrete, duurzame stappen kan maken in jouw salon.

Waar moet je allemaal aan denken bij duurzaamheid in de salon? Om hier een beeld van te krijgen doorlopen we de stappen van de duurzaamheidswijzer. We gaan het vage begrip duurzaamheid concreet maken. Je hebt zelf de ruimte om je verslag vorm te geven.

Wat ga je doen?

De volgende link ‘Duurzaamheidswijzer’ laat de stappen zien die we gaan ondernemen. Iedere week staat er een andere kleur centraal. 
https://www.kvk.nl/download/Duurzaamheidswijzer_tcm109-446096.pdf

Je levert per tweetal aan het eind van deze leereenheid een verslag op met de vier stappen/lessen; ‘Waar liggen jouw kansen?’, ‘Stel prioriteiten en focus’, ‘Maak je plannen haalbaar’, ‘Veranker in je bedrijf’ en dan eindig je als conclusie met ‘Duurzaam vooruit met jouw bedrijf’. Je bepaalt zelf of je de informatie koppelt aan je eigen onderneming, hoe je gaat wonen of je stagebedrijf. Geef in je verslag aan wat de verschillen en de overeenkomsten zijn tussen jullie keuzes.

Hoe pak je dit aan:

1. Bekijk de duurzaamheidswijzer. Deze periode gebruik je veel bronnen om je te verdiepen in het onderwerp duurzaamheid. De focus ligt op de website van de kvk.
2. Koppel de informatie aan jullie eigen onderneming/hoe jullie gaan wonen/ jullie stagebedrijf. Je leest of bekijkt dus de informatie die hoort bij een stap en hier verwijs je  per hoofdstuk naar

Hulpmiddelen en bronnen

De docent
Websites (Duurzaamheidswijzer KvK)
Beauty Level Ondernemerschap

Producten
Het verslag ‘duurzame stappen maken’ met inleiding, vier stappen (4 hst van ieder 1 A4), slot en bronnen.

Criterea

Je denkt samen met je maatje actief na over de inhoud en de verwoording van je verslag.

Evaluatie en reflexie

Docent
Medestudenten

Hoe om te gaan met arbo en milieu in het kappersvak.

Hier onder een voorbeeld waar u misschien wat aan heeft. Het is een beschrijving van een kappersafdeling van een onderwijsinstituut maar e.e.a. kan evengoed gebruikt worden als voorbeeld voor de hele kappersbranche. (Indien iemand hier aanvullingen of verbeteringen voor heeft, houden we ons aanbevolen).

in

- kleur- en ontkleuringsmiddelen
- permanentvloeistoffen en straighteners
- verzorgingsproducten
- styling en finishing producten
- warm water

opslag

- in kasten, droog, tot kamertemperatuur, niet bij warmtebronnen of open vuur, gescheiden van andere brandbare stoffen.

- in drie 400 l warmwaterboilers

proces

- mengen van producten
- haren wassen
- haarverzorging
- uitspoelen

emissies via lucht en water

-    afzuiging nodig

-   geen speciale maatregelen voor lozing op het riool

-   lege flacons, spuitbussen, tubes

-> bij restafval

1. Milieuaspecten bij de opleidingen.

 Bij een analyse van de milieu-aspecten van deze opleidingen blijkt het volgende:

Proces	Milieuaspecten
	Energie	Water­verbruik	Bodem-emissie	Water-emissie	Lucht-emissie	Geluid	Afval	Externe veiligheid
Kappers-afdeling	X(X)	X		X	X		X

 X   = het proces geeft een beperkte milieubelasting

XX = het proces geeft een relatief grote milieubelasting

1.3. Processen en stofstromen

Grond- en hulpstof­fen	Volume	Prijs	Proces / Afdeling	Afval en emissies
kleur- en ontkleuringsmiddelen			Kappersopleiding	verpakkingen
permanentvloeistoffen en straighteners				lucht van straighteners
verzorgings-producten				spoelvloeistof met resten permanent en kleurstoffen
styling en finishing producten
warm water

1.2. Afvalstoffen en luchtemissies

 Afvoer gescheiden afvalstromen  (tenzij anders aangegeven)

Afvalstroom	Bron/oorzaak	Hoeveelheid [per jaar]	Afvoer­kosten	Interne kosten	Inzamelaar
Bedrijfsafval					GAD
nvt

1.3. Specificatie afvoerkosten

 n.v.t.

1.4. Luchtemissie

Stof / aard	Bron/oorzaak	Uitstoot / jaar	Afvoer­kosten	Interne kosten	voorzieningen
KWS	haarlak / permanent				afzuiginstallatie

2. Typering van de afdeling:

Bij de opleidingen worden theorie en praktijk gecombineerd. Tevens vindt de praktijkvorming laatst  bij de werkgever in de beroepssituatie.
Er zijn twee praktijkruimten ingericht waarvan één is uitgerust met afzuiginstallaties.

2.1. De mengtafel

Permanentvloeistof en haarverf moeten gemengd worden met andere producten. Dit wordt uitgevoerd op een tafel waar afzuiging aanwezig is. Tevens is er een oogdouche en EHBO-koffer aanwezig.

2.2. De opslag

De opslag van producten vindt plaats in 4 kasten.   

Een aantal producten bevatten bijvoorbeeld watertstofperoxide maar in een concentratie dat er geen gevarensymbool op staat. Vandaar dat er voor deze opslag geen speciale maatregelen genomen hoeven worden. De aanbeveling voor de opslag is

-         van koel tot kamertemperatuur en droog bewaren

-         verwijd open vuur en warmtebronnen

-         gescheiden opslaan van brandbare stoffen

-         verpakking na gebruik direct sluiten.

Alle blusmiddelen zijn toegestaan.

Producten met risico's zijn o.a.

Naam	Gevaarlijke stof	Gevaren- symbool	Opslag	Handschoenen nodig
Welloxon oxydant-créme	maximaal 12 % waterstofperoxide	nee	koel droog	ja
Perform Hairscan schuimfixatie	maximaal 12 % waterstofperoxide	nee	koel droog	ja
Perform Hairscan permanent	thioglycolaat	nee	koel droog	ja
Blondor (blondeermiddel)	Kaliumpersulfaat	nee	koel droog niet bij brandbare stoffen	ja + goede ventilatie
Koleston verzorgende creme kleuring	en resorcin	nee	koel droog	ja

2.3.Het spoelen en emissies via de riolering

De hoeveelheden die in het riool verdwijnen zijn gering. Het is in het belang van iedereen dat er maar zoveel wordt aangemaakt als nodig is. Vandaar dat er maar weinig verspild wordt en nadere maatregelen niet nodig zijn.

2.4. De afvoer van verpakkingen

De verpakkingen hoeven niet gescheiden verzameld te worden en kunnen bij het gewone afval.

Verduurzaming kun je het beste doen met/in kleine stapjes, het kleuren vind ik een belangrijk onderwerp, vooral het blonderen mag van mij in de ban, bewustwording van gebruik producten waar je mee werkt ( o.a. grondstoffen, watergebruik, houtkap, etc. )        

Onderwijs: begrippen als duurzaamheid, duurzaam ondernemen en duurzame ontwikkelingen uit leggen, bewust worden van je handelen prive en als kapper.

Onderwijs is medeverantwoordelijk voor het realiseren van een duurzame samenleving. De functie van het onderwijs is mensen basiskennis, -vaardigheden en -houdingen mee te geven waardoor zij in staat zijn vooruit te kijken, op verantwoorde wijze keuzes te maken en oplossingen te bedenken.

Leerlingen leren zowel binnen als buiten de school actief bij te dragen aan de vormgeving van een duurzame toekomst waarin zij kunnen leven en werken. Het onderwijs heeft daar een belangrijke rol in. Er zijn leerprocessen nodig voor individuen, organisaties en de maatschappij als geheel om de balans tussen people, planet en profit opnieuw te leren zoeken.