Ventilatie

Waarom

Als de CO₂ concentraties te hoog worden, moet de lucht ververst worden. Ook als de lucht vervuild en ongezond is.

Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat bij ruim 80% van de scholen, kinderdagverblijven, kantoren én woningen onvoldoende wordt geventileerd. Indien op natuurlijke wijze wordt geventileerd, d.w.z. door middel van het openen van ramen en luchtroosters, is men zich niet bewust van de luchtkwaliteit en weet men dus niet wanneer, hoeveel en hoelang geventileerd moet worden.

Als er sprake is van mechanische ventilatie blijken deze systemen vaak slecht te functioneren en hinderlijk veel geluid te produceren.De CO₂-concentratie van de buitenlucht bedraagt op de meeste plaasten in Nederland circa 400 ppm. De hygiënische grenswaarde wordt bereikt als de CO₂-concentratie is opgelopen tot 1.200 ppm. Dan ligt de zuurstofconcentratie nog ruim boven de vereiste 20,9%. Dit is dan ook de reden dat geavanceerde ventilatiesystemen altijd CO₂-gestuurd zijn.

Zonder dat je het ziet kan de lucht van slechte kwaliteit zijn en daarmee voor veel klachten zorgen. Luchtverversing is daarom erg belangrijk. 

Lucht binnen wijkt vaak af van buitenlucht. Binnen kunnen de concentraties van stoffen, gassen en dampen door werkprocessen veel hoger liggen, zonder dat dit te zien of te ruiken is. Bovendien zorgen mensen binnen voor een toename van uitgeademde lucht en voor stofdeeltjes in de lucht vanwege kleding en de slijtage van huishoudelijk textiel en vloerbedekking.

Ook op slaapkamers waar twee mensen slapen in een relatief kleine ruimte kan de luchtkwaliteit onvoldoende zijn.

Vandaar dat de vuile lucht vervangen wordt door verse lucht. Het filteren van de vuile lucht biedt meestal geen oplossing vanwege de gassen dus ligt ventileren met buitenlucht voor de hand.

Hoeveel

Men raadt aan een ventilatie van          (daarvoor moet je onder de deur (van 88 cm)
Toilet      25 m³/h  ofwel   7 liter/sec        10 mm
Bad        50 m³/h  ofwel  14 liter/sec        20 mm 
Keuken   75 m³/h  ofwel  21 liter/sec.       30 mm doorgang hebben)

In totaal 150 m³/h ofwel 42 liter/sec

Daarnaast ventileert men 3,25 m³/h per m2 oppervlak van de woning. (Een woning met een vloeroppervlak van 78 m2 moet 78 x 3,25 = 253 m³ ventileren.
Onder de deur door moet de lucht kunnen ventileren. Je kan met het bovenstaande bekijken hoe groot de doorgang moet zijn). 

Hoe

In woningen met een centrale afzuiging  die al 5 jaar of ouder is zit vrijwel zeker een elektriciteit slurpende ventilator die waarschijnlijk ook behoorlijk wat lawaai maakt.
Een centrale afzuiging draait normaal gesproken 24 uur per dag 365 dagen per jaar.  De meeste centrale afzuiging-ventilatoren hebben 3 standen, I laag, II midden en III hoog.
Zo'n "oude" ventilator (van ITHO of een ander merk) gebruikt in stand I ca 21Watt, in stand II 45Watt en in stand III 68Watt.

Een moderne ITHO CVE Eco-fan heeft een zeer stille en energiezuinige gelijkstroom motor en bij dezelfde afzuigcapaciteit gebruikt deze in stand I ca 1,6Watt, in stand II 7,5Watt en in stand III 19,2Watt !!!
Als de ventilator per dag 8 uur op stand I staat , 14 uur op stand II en 2 uur (koken/douchen) op stand III dan verbruikt de oude ventilator ongeveer 340 kWh per jaar en een nieuwe ITHO CVE Eco-fan maar 57kWh!! Bij de huidige elektriceitsprijs scheelt dat ongeveer € 65,- per jaar dus in ca 3,5 jaar heeft u de kosten van een nieuwe ITHO CVE Ecofan met een draadloze afstandsbediening terugverdiend.

Vaak heb je Dauerluftung aan de bovenkant van de ramen. Dan valt de koude lucht zo naar beneden en ervaar je dat als vervelend. Door de verwarming die aan staat krijg je het beeld dat er onder wordt geschetst. Bij wandverwarming heb je dat niet. Dan moet je zorgen dat de frisse lucht langs het plafond geleid wordt en dan zorgt Coanda-effect voor de luchtverdelng  


Waardoor

Vuile lucht ontstaat door:

• opname van stofdeeltjes door kleding en vloerbedekking
• uitstoot van kantoorapparatuur zoals printers, faxen en kopieerapparaten
• micro-organismen zoals schimmels en bacteriën doordat de lucht vochtig is
• stoffen die tijdens werkprocessen vrijkomen

Vervuilde lucht kan leiden tot een groot aantal gezondheidsklachten. Veelvoorkomende klachten zijn:

• last van de luchtwegen/astma
• irritatie aan de ogen en huid
• het optreden van allergische reacties
• hoofdpijn
• concentratieproblemen

Als deze klachten bij veel mensen in hetzelfde kantoorcomplex voorkomen en duidelijk gerelateerd zijn aan het gebouw, spreekt men ook wel van een sick-building-syndrome.

Eisen

De eisen die aan de luchtkwaliteit op de arbeidsplaats worden gesteld staan in het Arbobelsuit (Artikel 6.2. Luchtverversing)

• Op de arbeidsplaats is voldoende niet verontreinigde lucht aanwezig.
• Luchtverversingsinstallaties zijn altijd bedrijfsklaar.
• Luchtverversingsinstallaties functioneren zodanig dat werknemers niet aan hinderlijke tocht worden blootgesteld.
• Luchtverversingsinstallaties zijn voorzien van een controlesysteem dat storingen in de installatie signaleert voor zover dat noodzakelijk is voor de gezondheid van de werknemers.

Luchtverversing mag zowel via de mechanische manier (ventilator) als via de natuurlijke weg plaatsvinden (tocht). Een open raam biedt zelden ventilatie als de ruimte aan de tegenovergestelde wand geen luchtdrukverschil heeft. Bij lokale verwarming is vrijwel altijd ventilatie aanwezig vanwege het feit dat warme lucht opstijgt. (Schone) koude lucht kan vervolgens de plaats innemen van de warme lucht die via het plafond de ruimte kan verlaten. Op deze wijze vindt ook ventilatie plaats.

Adviezen

In kantoorruimten wordt geadviseerd om een minimale luchtverversing van 30 m3/uur per persoon te hanteren bij licht fysiek inspannende werkzaamheden en 50 m3/uur bij fysiek zwaarder inspannende werkzaamheden. Voor scholen adviseert de GG&GD een minimale luchtverversing van 40 m3/uur en liever nog 50 m3/uur. Het gaat hier immers om mensen in de groei. Ook heeft een vervuilde lucht een mogelijk negatief effect op de schoolprestaties. Bij industriële werkplekken zal 50 m3/uur ruim voldoende zijn. Vanwege allerlei processen zal de ventilatie berekend moeten worden met als uitgangspunt alle mogelijke vormen van verontreiniging.

Luchtverversing mag nooit leiden tot hinderlijke tocht. Tocht wordt volgens de normen als hinderlijk ervaren zodra de luchtsnelheid boven de 0,15 m/s komt (in de zomer mag dit 0,25 m/s zijn). Beter is de tocht niet boven de 0,1 m/s te laten komen.

Maatregelen voor luchtverversing

• installeer een efficiënt ventilatiesysteem
• vervang stoffilters in het ventilatiesysteem regelmatig en maak de kanalen schoon
• plaats printers, faxen en kopieerapparaten die meer dan 5000 kopieën per maand produceren in een aparte ruimte met voldoende ventilatie, ndien meer dan 50.000 afdrukken worden gemaakt dan is plaatsing in een repro-ruimte en bronafzuiging nodig(aldus ArboInfo nr 7 Kantoren)

Naast luchtverversing is het ook belangrijk om de werkplek regelmatig te reinigen. Een schone werkplek verbetert de luchtkwaliteit. Daarom:

• zorg dat de werkplek regelmatig wordt schoongemaakt
• hou het bureau zo leeg mogelijk (clean desk policy) zodat stof afgenomen kan worden
• maak gebruik van dichte kasten
• gebruik gladde vloerbedekking die makkelijk te reinigen is.

Er is onderscheid te maken in het onderstaande...