Chirurgisch bouwen
In naoorlogse wijken is nog genoeg ruimte voor ruim 500.000 extra huizen. Bij corporaties woont in 50 % van de woningen 1 persoon. 2/3e van de 1.000.0000 woningen die erbij moeten komen zouden uit het bestaande vastgoed kunnen komen. Bouw b,v, huizen om tot studio’s. etc.
Men wil meer bouwen in de polders maar er juist genoeg ruimte in de steden en dorpen zelf. Het overgrote deel van de totaal geraamde behoefte van zo'n 1 miljoen huizen tot 2030 zou snel gebouwd kunnen worden in wijken uit de periode 1950-1980, stelt eenjn bureau aan de hand van data- en ontwerponderzoek.
Het probleem met bouwen in het groen is dat de boer niet weg wil, er grote grondbelangen spelen en de overheid fors moet investeren in infrastructuur en aansluitingen. De totale doorlooptijd is gemiddeld bijna twee keer zo lang als de herstructurering van een bestaande wijk. Daarom is het zinvoller om te bouwen op plekken waar alles wat nodig is, al aanwezig is.
Je kan
- bestaande woningen splitsen of voorzien van een extra verdieping,
- ongebruikte ruimte of verloederde plekken bebouwen
- meer woningen realiseren door sloop en nieuwbouw
- de randen van de wijken benutten.
Naoorlogse portiekwoningen zijn gebouwd in een tijd dat huishoudens gemiddeld uit 3,5 personen bestonden. Nu wonen in veel van die huizen nog maar maar één of twee mensen. De gemiddelde huishoudensgrootte is afgenomen naar 2,2 personen en blijft dalen. Van twee relatief grote woningen kun je bijvoorbeeld drie passende maken. Zo kun je alleen al 220.000 woningen toevoegen zonder een kubieke centimeter bij te bouwen.
Chirurgisch bijbouwen zou op blinde hoeken kunnen: bij de garageboxen, op lege parkeerterreinen, in of boven lege winkels, of in bosjes die weinig toevoegen aan de kwaliteit van de leefomgeving. Uit voorbeeldprojecten blijkt dat de groenstructuur zelfs kan worden verbeterd.
De derde mogelijkheid, sloop, ziet hij als een onontkoombare opdracht. Er hoeven niet per se hoge woontorens voor in de plek te komen. Op vier, vijf of zes bouwlagen kun je meer woningen kwijt.
Veel relatief grote woningen worden door eenpersoonshuishoudens bewoond. Als die huizen toe zijn aan vervanging, bijvoorbeeld vanwege vochtoverlast, slechte isolatie en installaties, zijn bewoners best te stimuleren te verhuizen. Het verdichten van naoorlogse wijken biedt dus ook kansen voor woonverbetering.
Bij de ringweg om die wijken is sprake van fijnstofuitstoot en geluidsoverlast. Maar in de toekomst rijden we elektrisch. Ook de parkeerdruk neemt af, omdat lang niet iedereen een auto heeft én de aansluitingen met het openbaar vervoer goed zijn.
In Nederland alleen al, staat 30 miljoen vierkante meter leeg in de vorm van oude kantoren, kerken en opslagruimtes. Een van de dromen is om in leegstaande ruimtes woningen te maken b.v. voor mensen die als vluchteling wachten op een status.
Portiekflats (2022)
Delftse studenten komen met een oplossing voor de verduurzaming van alle 847.000 portiekflats in Nederland. Een extra module op de flats maakt de woningen energieneutraal. Tegelijkertijd biedt de extra module ruimte voor meer woningen. Daarbij bieden de studenten ook een oplossing voor de woningtekorten.
Maar
Voor gemeenten zijn grondopbrengsten een belangrijke inkomstenbron. Als enkel op corporatiegrond wordt gebouwd, komen de gemeentefinanciën in gevaar.
Grondgebonden koopwoningen leveren het meeste geld op. Het verbeteren van bestaande wijken is in mindere mate een commercieel dan een maatschappelijk belang. Volkshuisvesting, ofwel de vraag hoe we mensen betaalbaar kunnen laten wonen, raakt op de achtergrond. Daar moet de aandacht naartoe.