Warm tapwater

opvallend dat de zonneboiler bij veel ontwikkelaars uit de gratie is geraakt. Nadat dit systeem zo’n 25 jaar in opmars is geweest, lijkt het in de zeer energiezuinige nieuwbouw op z’n retour. Dat heeft te maken met twee factoren.
- een zonneboiler vormt een goede combinatie met een cv-ketel. In een woning zonder gasaansluiting vervalt die optie.
- de dalende prijs van zonnepanelen en, daaraan gekoppeld, de strijd om het dakvlak.

Gijs Takkenkamp (KlaassenGroep): "In de afweging hebben de zonnecollectoren het verloren van PV."

Heijmans Vastgoed zoekt het in een combinatie.

In het Bright Houseconcept wordt een AERspire-dak toegepast: de pv-cellen in het dak worden gekoeld met water. Dit levert ongeveer evenveel elektrische energie als thermische energie. Het is een kostbare oplossing, maar zorgt wel voor efficiënt gebruik van de beperkte ruimte op dak. Het systeem verhoogt bovendien het rendement van de zonnepanelen en het levert warmtapwater op de koop toe.

Alleen in het concept van de Brabantwoningen heeft Renz Pijnenborgh gekozen voor een zonnecollector: 5 m2 per woning en een buffervat van 200 liter voor tapwater en wandverwarming. Het buffervat wordt trouwens niet alleen door de zonnecollectoren gevoed, maar ook door de warmtepomp die deze woning heeft.

Overigens is ook warmteterugwinning uit douchewater vrijwel standaard in alle concepten. Soms gaat het voorverwarmde water direct naar de douche;
In het PCS-Hybrideconcept van Dura Vermeer wordt de warmte toegevoegd aan de bronwarmte van de warmtepomp.

De warmtepomp boiler

Je kan ook denken aan een warmtepomp boiler als je genoeg ruimte hebt.

- Zeer efficiënt met energielabel A+ en hoge COP
- Opwarmen gedurende laag stroomtarief mogelijk en voorzien van boostfunctie
- Eenvoudige snelle installatie, geschikt voor zowel omgevings- als buitenlucht
- Laag geluidsniveau: 33dB tot 36dB
- Milieuvriendelijk en betrouwbaar koudemiddel R290
Zie hier

Bespaartips m.b.t. warm water thuis staan hier.

Legionella

Bij de toepassing van een warmtepomp moet goed worden nagedacht over de manier waarop warm tapwater wordt gemaakt. De temperatuur van het water dat uit de ‘warme kraan’ of douche is ook van belang voor het bestrijden van legionella. 

Volgens het RIVM liepen in 2017 ruim 550 Nederlanders een legionella-infectie op, in 31 gevallen met dodelijke afloop. Het werkelijke aantal besmettingen is waarschijnlijk hoger. De bacterie kan zowel milde als ernstige verschijnselen oproepen. Niet iedereen die zich grieperig voelt gaat naar de dokter, en in het ziekenhuis wordt lang niet altijd onderzocht of legionella de veroorzaker van een longontsteking is.

De veroorzaker, in veel gevallen de bacteriestam Legionella Pneumophila, is een ziekteverwekker die zich snel weet te vermeerderen in een vochtige omgeving met een temperatuur tussen de 25 en 50 °C. Besmetting met de bacterie kan vervolgens plaatsvinden als het warme water wordt verneveld en de druppeltjes worden ingeademd. Hoewel het besmettingsrisico in Nederland relatief klein is, ligt het op veel locaties wel op de loer: allerlei veiligheidsvoorschriften ten spijt komt de bacterie nog steeds in veel drinkwaterinstallaties voor.

In principe moet warm water aan het tappunt (de kraan of douche) een temperatuur hebben van minimaal 60 °C. Boven die temperatuur kan de bacterie niet overleven. Een probleem met die regel is echter dat hij voor een toename in energiegebruik zorgt. Daarom is in de norm NEN 1006 (‘Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties’) een wijziging opgenomen waardoor in een beperkt aantal gevallen een lagere tapwatertemperatuur is toegestaan. Inmiddels wordt onderzocht of die aanpassing bij meer situaties mag gelden. Een gevolg daarvan is wel dat er dus meer maatregelen moeten worden getroffen om legionella in de opwekkingsinstallatie te bestrijden.

Bij een warmtepompboiler vindt die bestrijding plaats door de voorgeschreven desinfectie of middels aanvullende technische maatregelen. Door het water in het boilervat bijvoorbeeld niet met een interne spiraal maar met een externe warmtewisselaar op te warmen, worden zowel het hele vat als het aangesloten leidingcircuit gedesinfecteerd. Daarnaast zijn er ‘alternatieve’ technieken ontwikkeld die inmiddels ook officieel zijn gecertificeerd (in de BRL-K14010), zoals UV-filtratie en koper/zilver-ionisatie. Bij toepassing van deze technieken mag onder strikte voorwaarden een minimale watertemperatuur van 50 °C (in plaats van 60 °C) worden gehanteerd. Dat zou in de toekomst tot aanzienlijke energiebesparing kunnen leiden, maar de toepassingsmogelijkheden daarvoor zijn te beperkt.

Hoogtemperatuur-warmtepompen

Behalve met een warmtepompboiler kan warm tapwater ook worden bereid met een hoogtemperatuurwarmtepomp (HT). Op verschillende locaties zijn inmiddels al collectieve HT-warmtepompen toegepast, waarmee het risico op legionella grotendeels wordt uitgesloten. Onlangs is ook een kleinschalige proef gestart met individuele lucht/water-warmtepompen die dankzij de toepassing van koudemiddel CO₂ een watertemperatuur van 70 °C kunnen maken. 

De komst van zulke hoogtemperatuur-warmtepompen is met name te danken aan ontwikkelingen op koudemiddelgebied. Een R410A-systeem kan met behulp van ‘vapor injection’ een hogere temperatuur bereiken, maar inmiddels zijn ook warmtepompen met natuurlijke koudemiddelen geïntroduceerd. Zo werkt de QAHV tapwater-warmtepomp van Alklima op CO₂ en levert Nathan een propaan-warmtepomp van alpha innotec, die een aanvoertemperatuut tot 70 °C kan leveren.

Regels rond desinfectie
 In twee ISSO-publicaties zijn de regels met betrekking tot desinfectie van tapwaterinstallaties en leidingwerk beschreven. Daarbij gaat het om ISSO 30.5 (LegionellaCode woninginstallaties) en ISSO 55.1 (Handleiding Legionellapreventie in Leidingwater). In deze publicaties wordt wekelijkse desinfectie van de warmtepompboiler voorgeschreven. Daar zijn verschillende methoden voor. Het water in de boiler kan tot 70 °C worden opgewarmd waarna het minimaal 5 minuten op die temperatuur wordt gehouden, of worden opgewarmd tot 60 °C waarna het minimaal 20 minuten op die temperatuur moet blijven.

Warmwatercircuit

De kern van de warmwatercentrale is een waterreservoir. De verwarmingsmodule is geïntegreerd – en leidt de warmte direct in het waterreservoir. Het bovenste warme deel levert aan het geïntegreerde verswatersysteem. Zo wordt hygiënisch tapwater pas bij het tappen verwarmd. Dat voorkomt de vorming van legionella. Het middelste deel zorgt voor de verwarming met de ideale temperatuur voor uw verwarmingselementen en vloerverwarming.

Douche warmte terugwinning

de warmte van het douchewater is terug te winnen. Het is zonde die warmte het riool in te laten gaan. Zie Homepage - Counter Flow Products, buisvormige warmtewisselaars (counter-flow.nl) 

Het Multifunctionele Energie Efficiënte Doucheoplossing systeem 

Het is een direct te installeren, prefab douchecabine, met een geïntegreerde hoog rendement-warmtewisselaar, voorzien van gecontroleerde ventilatie en isolatie, waarmee mensen 80 procent van de gebruikte warmte kunnen terugwinnen. Met een kleine elektrische boiler kan de MEED zelfs de hele woning van warm water voorzien en dus aardgasvrij maken.