Open menu

 

SDG 5 | Gendergelijkheid |  mannen en vrouwen gelijk

Op school

De school is een plaats waar gestreefd wordt naar gendergelijkheid. Dit doet de school door een beleid/ visie te voeren van gelijke kansen voor iedereen, ongeacht gender. De leerlingen verdiepen zich in gendergelijkheid, discriminatie en stereotypering. Daarbij onderneemt de school acties die gelijke kansen bevorderen voor iedereen. ©SDGsatschool.be

Wat wordt bedoeld?

Bereik gendergelijkheid en empowerment voor alle vrouwen en meisjes
Mannen en vrouwen moeten gelijken rechten hebben op faciliteiten als onderwijs, gezondheidszorg en werk.
Daarnaast moeten vrouwen en mannen gelijk vertegenwoordigd zijn in politieke en
economische besluitvorming.
Daarnaast moeten we onbetaalde zorg en thuiswerk op waarde schatten, en moet er een gedeelte verantwoordelijkheid zijn binnen gezinnen en families.

Mannen en vrouwen gelijk

Vooral in Zuid-Azië is veel vooruitgang geboekt en gaan meer meisjes naar school: 1990 ging driekwart van de meisjes naar school en in 2012 alle meisjes. Een aantal landen en regio’s loopt achter: dat geldt vooral voor Afghanistan en Pakistan waar op de 10 jongens 9 meisjes naar school gaan.

manvrouwgelijk1In moslimlanden genieten vrouwen niet alleen veel meer onderwijs dan dertig jaar geleden, ook hebben ze hun achterstand op mannen bijna ingehaald. In de jaren 70 gingen in het Midden-Oosten op elke honderd jongens nog maar zestig meisjes naar school, zo blijkt uit cijfers van de Wereldbank. Nu zijn dat er 95 op de 100. Aan sommige universiteiten, zoals de American University in Beiroet, studeren meer vrouwen dan mannen. De hogere opleiding van vrouwen gaat hand in hand met een scherp dalend geboortecijfer. Dertig jaar geleden kregen vrouwen in het Midden-Oosten gemiddeld nog zeven kinderen. Dat zijn er nu minder dan drie. In landen als Libanon, Turkije en Iran is twee kinderen inmiddels de norm. In steden als Istanboel en Ankara stuiten moeders met drie of meer kinderen zelfs op gefronste wenkbrauwen: veel kinderen, dat is iets voor dorpelingen. 

In Nederland heb je in 2020 meer vrouwen op topposities dan ooit. Van de 39 nieuwe directeuren van grote bedrijven die benoemd zijn, zijn 11 vrouwen. In 2020 is 12,4% van de 225 bestuurders vrouw en dat was 8,5 % in 2019 en 5,7 % in 2018.

Maar Vrouwen hebben minder vaak de nodige financiële onafhankelijkheid en bekleden minder vaak hogere posities dan mannen. Zonder gendergelijkheid houdt de helft van de samenleving altijd een achterstand, zowel op financieel vlak als in de zeggenschap/inspraak. Nederland heeft zich gecommitteerd om deze ongelijkheid weg te nemen. In Nederland verrichten veel vrouwen betaald werk, maar zij doen dit veelal in (kleine) deeltijdbanen (74%). Dit is een van de oorzaken waardoor veel vrouwen financieel afhankelijk zijn (50%). 

Daarom maakt dit Kabinet het fiscaal aantrekkelijker om meer uren te werken. Tevens onderzoekt het kabinet met het ‘IBO deeltijdwerk’ 1) de motieven van mannen en vrouwen om in deeltijd of voltijd te werken en 2) de eventuele belemmeringen die zij daarbij ervaren.

Zorgtaken zijn ongelijk verdeeld tussen mannen en vrouwen terwijl 50% van de mannen en vrouwen aangeeft een gelijke verdeling van arbeid en zorg wenselijk te vinden. Het Kabinet heeft op 1 januari 2019 de Wet Invoering Extra Geboorteverlof ingevoerd en investeert €248 miljoen euro in de kinderopvangtoeslag. De verwachting is dat deze maatregelen de situatie rondom het eerlijker verdelen van de zorgtaken zal verbeteren. Verder is er sprake van loonverschillen tussen mannen en vrouwen. Zo is het gemiddelde uurloon van vrouwen die bij de overheid werken nog altijd 8% minder dan dat van mannen, en is dit bij het bedrijfsleven zelfs 19% 

10 vrouwonvriendelijke wetten op een rij:

1. Een van de bekendste vrouwonvriendelijke wetten is te vinden in Saoedi-Arabië: het is voor vrouwen verboden auto te rijden. Vrouwen mogen alleen in gezelschap van hun man of mannelijk familielid in de auto zitten. De sjeik Saleh al Lohaidan beargumenteerde zelfs dat autorijden schadelijk is voor de eierstokken van een vrouw. Maar dit is niet het enige verbod, vrouwen hebben ook niet het recht om te stemmen.

2. De huwelijksbelofte ´tot de dood ons scheidt´ krijgt een hele nieuwe betekenis in de Filipijnen, in dit land is het namelijk illegaal  om te scheiden. De Rooms-katholieke kerk, heeft sinds de komst van de Spanjaarden grote invloed op de Filipijnen. De kerk is een van de grootste tegenstanders van een scheidingswet, en is bang dat familie en het huwelijk gemakkelijker aan de kant worden gezet door de komst van een scheidingswet.

3. Ook in Vaticaanstad is het illegaal voor vrouwen om te scheiden en te stemmen. Vrouwen kunnen binnen de kerk ook geen paus worden; voordat dit mogelijk is moet de katholieke kerk eerst toestaan dat vrouwen priesters kunnen worden (ze mogen alleen non worden).

4. Velen beschouwen Yemen als een van de meest vrouwonvriendelijke landen ter wereld. In de door mannen gedomineerde samenleving zijn vrouwen het bezit van mannen: ze kunnen het huis niet verlaten zonder toestemming van een mannelijk familielid. Als ze zonder toestemming de deur uitgaan kunnen ze op straat worden gearresteerd.

5. Als je financiële problemen hebt, is het verkopen van waardevolle spullen een logische oplossing.  In bepaalde rurale regio’s van India kan een man echter zijn vrouw als ‘onderpand’ aanbieden, totdat hij zijn schulden heeft betaald.

6. Sommige leiders in Swakieland verbieden vrouwen broeken te dragen. Twee vrouwen die zich kandidaat stelden bij de verkiezingen in 2013, werden gediskwalificeerd omdat ze beiden een broek aan hadden.

7. Begin dit jaar heeft Afghanistan een nieuwe wet opgesteld die het bijna onmogelijk maakt om te getuigen tegen familie in het geval van mishandeling. Experts zeggen dat dit grote gevolgen heeft voor de vervolging van daders bij geweld tegen vrouwen, waarvan familieleden binnen het huishouden vaak de enige getuigen zijn.

8. De minimale trouwleeftijd van jongens en meisjes verschilt per land. In Guatemala bijvoorbeeld, kunnen meisjes al op hun veertiende trouwen, terwijl dit getal bij jongens twee jaar hoger ligt. Deze wet is voor geen van beiden gunstig, maar meisjes kunnen wel eerder tot vroegere huwelijken worden gedwongen dan jongens.

9. De uitspraak van vicepresident Bülent Arinç van Turkije, dat nette vrouwen niet horen te lachen, deed veel stof opwaaien. Vrouwen in Turkije postten als reactie massaal lachende selfies op sociale media. Er bestaat in Turkije een wet die stelt dat vrouwen alleen met toestemming van hun man mogen werken. Dit heeft helaas gevolgen voor het percentage van het aantal vrouwen dat werkt, dit is maar 29 procent.

10. Vrouwonvriendelijke wetten beperken zich niet alleen tot niet-westerse landen, zo is het in Arkansas legaal voor een man om zijn vrouw te slaan, maar wel maar één keer per maand. En in Michigan kunnen vrouwen hun haar niet laten knippen zonder toestemming van hun man.

Onderwerpen

Netwerken voor gendergelijkheid
Geweld door partners
Geweld door niet partners
Verminken van geslachtsdelen
Gedwongen huwelijken
Tijd voor huishoudelijk werk
Vrouwen in het parlement
Vrouwen in management
Eigen gezondheidsbeslissingen
Toegang tot seksuele gezondheid
Landbezit van vrouwen
Vrouwen en rechten op land
Bezit van mobiele telefoons
Het volgen van gendergelijkheid

Cognitieve leerdoelen

1. Begrijp het concept van gender, gendergelijkheid en genderdiscriminatie en kent alle vormen van genderdiscriminatie, geweld en ongelijkheid (bijvoorbeeld schadelijke praktijken zoals genitale verminking van vrouwen, eer
moordpartijen en kinderhuwelijk, ongelijke kansen op werk en loon, taalconstructie, traditionele genderrollen, gendergebonden impact van natuurlijke gevaren) en begrijpt de huidige en historische oorzaken van genderongelijkheid.
2. Begrijp de fundamentele rechten van vrouwen en meisjes, inclusief hun recht op vrijheid van uitbuiting en geweld en hun reproductieve rechten.
3. Begrijp niveaus van gendergelijkheid in zijn eigen land en cultuur in vergelijking met wereldwijde normen (met respect voor culturele gevoeligheid), inclusief de intersectionaliteit van geslacht met andere sociale categorieën zoals bekwaamheid, religie en ras.
4. Ken de kansen en voordelen die worden geboden door volledige gendergelijkheid en deelname aan wetgeving en bestuur, inclusief toewijzing van openbare middelen, de arbeidsmarkt en publieke en private besluitvorming.
5. Begrijpt de rol van onderwijs, waardoor technologie en wetgeving mogelijk worden gemaakt en de volledige participatie van alle geslachten wordt versterkt.

Socio-emotionele leerdoelen

1. Kan de traditionele perceptie van geslachtsrollen herkennen en bevragen in een kritische benadering, met respect voor de culturele gevoeligheid.
2. Ben in staat om alle vormen van discriminatie op grond van geslacht te identificeren en aan te vechten en de voordelen van volledige empowerment van alle geslachten te bespreken.
3. Kan contact maken met anderen die werken om een ​​einde te maken aan genderdiscriminatie en geweld, machtigen diegenen die nog steeds machteloos zijn en respect en volledige gelijkheid op alle niveaus bevorderen.
4. Kan reflecteren op zijn eigen genderidentiteit en genderrollen.
5. Ben in staat empathie en solidariteit te voelen met diegenen die verschillen van persoonlijke of gemeenschapse genderverwachtingen en -rollen.

Gedragsdoelstellingen

1. Ben in staat om de maat van zijn omgeving te nemen om zichzelf of anderen die gediscrimineerd worden vanwege hun geslacht te bekrachtigen.
2. Ben in staat om de besluitvorming over gendergelijkheid en participatie te evalueren, eraan deel te nemen en deze te beïnvloeden.
3. Ben in staat om anderen te ondersteunen bij het ontwikkelen van empathie over geslachten en het afbreken van discriminatie en geweld op grond van geslacht.
4. Ben in staat seksediscriminatie waar te nemen en te identificeren.
5. Kan strategieën voor gendergelijkheid plannen, implementeren, ondersteunen en evalueren.

Voorgestelde onderwerpen 

Genderongelijkheid, traditionele genderrollen en structurele discriminatie
Gendergelijkheid en participatie in de besluitvorming
Gender en arbeid, inclusief loonongelijkheid en erkenning van onbetaald werk
Gender en onderwijs, inclusief gendergelijkheid bij het bereiken van basis-, voortgezet en tertiair onderwijsniveau
Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten
Gender en armoede, inclusief voedselzekerheid en financiële afhankelijkheid
Gender in community dynamics (besluitvorming, governance, kinderopvang, onderwijs, conflictoplossing, rampenrisicovermindering en aanpassing aan klimaatverandering)
Exploitatie en handel van vrouwen en meisjes
De intersectionaliteit van geslacht met andere sociale categorieën zoals bekwaamheid, religie en ras

Wat kan je mogelijk doen?

Vier de internationale dag voor de uitbanning van geweld tegen vrouwen (25 november)
Nodig sprekers uit die geweld hebben meegemaakt op basis van genderidentiteit of seksuele geaardheid
Voer rollenspelgames uit waarin wordt ingegaan op inclusie en identiteit op basis van geslachtsrollen2
Werk samen met groepen uit andere delen van de wereld waar de aanpak van het geslacht anders kan zijn
Breng een dag door met werken in traditioneel dames- of herenwerk (ruilwerk)
Onderzoek hoe verschillende natuurlijke gevaren en rampen vrouwen, meisjes, mannen en jongens anders beïnvloeden
Ontwikkel een op onderzoek gebaseerd project: "Wat is het verschil tussen gelijkheid en gelijkheid en hoe is het van toepassing op de wereld van het werk?"

Subdoelen

5.1 Een einde maken aan alle vormen van discriminatie jegens vrouwen en meisjes, overal.

5.2 Alle vormen van geweld tegen vrouwen en meisjes in de openbare en de privésfeer uitroeien, ook inzake vrouwenhandel en seksuele en andere soorten uitbuiting.

5.3 Uit de wereld helpen van alle schadelijke praktijken, zoals kind-, vroege en gedwongen huwelijken en vrouwelijke genitale verminking.

5.4 Erkennen en naar waarde schatten van onbetaalde zorg en thuiswerk door het voorzien van openbare diensten, infrastructuur en een sociaal beschermingsbeleid en door de bevordering van gedeelde verantwoordelijkheden binnen het gezin en de familie, zoals dat nationaal van toepassing is.

5.5  Verzekeren van de volledige en doeltreffende deelname van vrouwen en voor gelijke kansen inzake leiderschap op alle niveaus van de besluitvorming in het politieke, economische en openbare leven.

5.6 Verzekeren van universele toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidszorg en reproductieve rechten zoals overeengekomen in het kader van het Actieprogramma van de Internationale Conferentie over Bevolking en Ontwikkeling en het Peking-Actieplatform en de slotdocumenten van hun desbetreffende conferenties.

5.a Hervormingen doorvoeren waarbij vrouwen gelijke rechten krijgen op economische middelen, naast toegang tot eigenaarschap en controle over land en andere vormen van eigendom, financiële diensten, erfenissen en natuurlijke hulpbronnen, in overeenstemming met nationaal recht.

5.b Het gebruik doen toenemen van innovatieve technologie, in het bijzonder de informatie- en communicatietechnologie, om te komen tot een grotere zelfredzaamheid van vrouwen.

5.c Een gezond beleid en afdwingbare wetgeving goedkeuren en versterken voor de bevordering van gendergelijkheid en de zelfredzaamheid van alle vrouwen en meisjes op alle niveaus.

In Nederland en in 2019 De cijfers van 2021 staan hier

SDG 5 heeft betrekking op gelijke behandeling van mannen en vrouwen en op hun gelijkwaardige positie in de samenleving. Deze worden onder meer afgemeten aan het verschil in loon, aan arbeidsdeelname en aan de positie van vrouwen in bedrijfsleven en bestuur (SDG 5.5). Ook het terugdringen van tegen vrouwen gericht geweld vormt een specifieke SDG-doelstelling (5.2). Vanuit het streven naar een meer gelijke positie van vrouwen en mannen heeft het kabinet verschillende beleidsdoelen geformuleerd: meer economisch zelfstandige vrouwen, betere doorstroming van vrouwen naar hogere functies, dichten van de loonkloof tussen mannen en vrouwen en minder intimidatie en geweld tegen vrouwen (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, 2018b).

Middelen en mogelijkheden gaan over rechten en vrijheden van mannen en vrouwen en de mogelijkheid deze te gebruiken. Er zijn voor deze categorie op dit moment geen indicatoren bekend die voldoen aan de kwaliteitseisen van deze publicatie.

Gebruik betreft de mate waarin vrouwen en mannen maatschappelijk en economisch participeren. Bij de nettoarbeidsparticipatie van zowel mannen als vrouwen is de trend stabiel. In 2018 kwam de arbeidsdeelname van vrouwen uit op 63,2 procent, vergeleken met 72,5 procent voor mannen. In de EU-28 bevindt Nederland zich zowel bij vrouwen als mannen in de voorhoede. Hier moet worden aangemerkt dat deze rangschikking geen rekening houdt met het aantal gewerkte uren: veel vrouwen (en relatief veel mannen) in Nederland werken in deeltijd. In het Nederlandse hoger onderwijs zijn vrouwelijke studenten al een aantal jaren in de meerderheid: in 2017 was ruim 52 procent van de studenten vrouw. In de meeste andere Europese landen ligt het percentage vrouwelijke studenten hoger.

Uitkomsten betreffen de effecten van participatie op gendergelijkheid. Ruim een kwart van de posities in het hogere management en middenkader werd door een vrouw bezet in 2017. Nederland is daarmee een van de laagst scorende EU-landen. Het percentage vrouwelijke Tweede Kamerleden daalt trendmatig en kwam in 2018 uit op 36. Nederland is op dit punt gedaald in de EU-rangorde. Het uurloonverschil tussen mannen en vrouwen is trendmatig gedaald naar 15 procent in 2017. Daarmee zit Nederland in de Europese middenmoot. Voor zowel vrouwen als mannen geldt dat een toenemend percentage hoogopgeleid is, waarbij de toename van hoogopgeleide vrouwen sneller gaat dan bij de mannen. Het kabinet heeft zich ten doel gesteld dat meer vrouwen economisch zelfstandig worden, d.w.z. minimaal het bijstandsniveau verdienen. Het aandeel neemt vooral sinds 2014 toe en was in 2017 ruim 60 procent. In het kabinetsstreven naar sociale veiligheid voor alle burgers, is een van de focuspunten minder intimidatie en geweld tegen vrouwen. Fysiek en/of seksueel geweld door de (ex-)partner is hier een aspect van. In 2017 gaven 1,7 op de duizend vrouwen aan na hun vijftiende slachtoffer te zijn geweest van fysiek of seksueel geweld door de huidige of ex-partner. De gezonde levensverwachting voor vrouwen (d.w.z. zonder beperkingen in het functioneren) is sinds 2011 vrijwel stabiel, bij mannen is het aantal verwachte gezonde levensjaren gestegen met ruim één jaar in dezelfde periode. Daarmee is het verschil tussen mannen en vrouwen groter geworden.

Beleving gaat om de persoonlijke ervaring van gender(on)gelijkheid. Er zijn voor deze categorie op dit moment geen indicatoren bekend die voldoen aan de kwaliteitseisen van deze publicatie.

5 2019

 Ongelijk behandelde groeperingen bestaan op : leeftijd, gender, LGBTQ+, afkomst, mensen met een beperking, opleidingsniveau etc.